Prinsessen Beatrix, Margriet en Irene zijn grootgrondbezitters: oud-paleismedewerkers wonen in hun huizen
In dit artikel:
De prinsessen Beatrix, Margriet en Irene bezitten in de omgeving van Paleis Soestdijk en in Baarn en Soest niet alleen grote stukken grond maar ook meerdere woningen die veelal worden bewoond door voormalige werknemers van het paleis. Journalistiek onderzoek van het AD laat zien dat oud-medewerkers zoals timmerman Jan van Luijtelaar en tuinbaas Henk Regterschot al jarenlang in huizen van de koninklijke familie wonen.
Van Luijtelaar, die dertig jaar als timmerman op Soestdijk werkte, woont in een rietgedekt landhuis aan de Torenlaan in Baarn. Onderhoud van het pand wordt grotendeels geregeld door ’t Schoutenhuis uit Woudenberg, de rentmeesterij die de belangen van de koninklijke familie behartigt; bewoners zijn wel zelf verantwoordelijk voor hun tuinen. Over de huurvoorwaarden is terughoudendheid: Van Luijtelaar reageert met een knipoog dat „alleen de regen en de zon gratis” zijn, terwijl rentmeester Wilbert Nijlant vanwege privacy geen details wil geven. Koninklijk-kenner Fred Lammers vermoedt dat voor elke (oud-)werknemer individuele afspraken gelden en dat de familie kan beslissen of en hoeveel huur wordt gevraagd.
Historisch gezien gaat het bezit deels terug op aankoop- en erfenispraktijken van prins Bernhard. Sommige panden waren oorspronkelijk bestemd voor vertrouwelingen of personeel; na Bernhards dood kochten Beatrix, Margriet en Irene volgens eerdere berichtgeving de aanspraken van zijn buitenechtelijke dochters af. Regterschot vertelt hoe hij vanuit een stagefunctie opklom tot tuinbaas van Soestdijk en nog regelmatig contacten onderhoudt met de huidige hoveniers. Hij koestert goede herinneringen aan zijn tijd in dienst van Juliana en Bernhard.
De drie prinsessen zijn in de regio ook grote landbezitters. Naast particuliere woningen bezitten zij percelen rond Soestdijk, in Eemnes, rond Wassenaar en Apeldoorn en zelfs stroken van straatjes in Baarn (waarover zakelijke gebruiksrechten, bijvoorbeeld voor een transformatorhuisje van netbeheerder Stedin, bestaan). Niet al het vastgoed blijft in familiebeheer: twee jaar geleden vertrok een huis aan de Jachthuislaan voor ongeveer €605.000 naar particuliere kopers; andere percelen zijn recent verkocht aan bijvoorbeeld Stichting Landgoed Willemshoeve (circa 8 hectare, veelal verpacht aan coöperatie Herenboeren) en aan projectontwikkelaar Heijmans (ongeveer 7 hectare, kadastraal ruim €4,2 miljoen).
De voorgenomen plannen van ontwikkelaars roepen weerstand op bij omwonenden en natuurorganisaties vanwege de hoge biodiversiteit en de smalle ontsluitingsweg (Jachthuislaan). De gemeente Soest heeft laten weten eerst uitgebreid onderzoek te laten doen naar cultuurhistorische en natuurwaarden voordat eventuele bouwplannen verder worden uitwerkt.
Kort samengevat: koninklijke bezittingen in Baarn en Soest dienen niet alleen als investerings- of vermogensterrein, maar vervullen ook een sociale rol als woonplek voor oud-personeel. Tegelijkertijd zetten de prinsessen recentelijk stukken land in de verkoop, wat in de lokale gemeenschap discussie veroorzaakt over behoud van natuur, verkeer en toekomstige woningbouw.