Prijs chocoladeletters schiet omhoog, maar cacaoboeren profiteren daar niet van
In dit artikel:
De wereldwijde cacaoprijs lijkt zijn piek voorbij te zijn: een goede oogst in Zuid-Amerika en afnemende vraag zorgen ervoor dat de „cacaocrisis” mogelijk afvlakt, meldt Bloomberg. Voor consumenten betekent dat echter niet direct lagere chocoprijzen. Sinds 2021 steeg de prijs van chocola ruim 50 procent; in Nederland nam de cacaoprijs het afgelopen jaar met zo’n 20 procent toe, deels door misoogsten in Ivoorkust en Ghana.
Door die stijging aten Nederlanders gemiddeld ongeveer 10 procent minder chocolade dan in 2021 en kozen veel kopers vaker voor huismerken; Rabobank berekende dat een kilo merkchocolade ongeveer €11 duurder is dan een kilo huismerk. Toch gaven Nederlanders in totaal meer uit aan chocolade. De vraag naar duurzame chocola groeide sterk: de omzet van aanbieders zoals Tony’s Chocolonely steeg in 2024 met meer dan een derde, en Fairtrade-verkopen namen met 10 procent toe doordat supermarkten hun assortiment uitbreidden.
Die hogere omzetten komen echter niet ten goede aan cacaoboeren. De cacaobarometer van Voice Cacao Network toont dat de winst vooral bij chocoladefabrikanten en aandeelhouders terechtkomt; grote spelers als Lindt en Mondelez werken met winstmarges van meer dan 50 procent. Bedrijven hebben vaak geen helder zicht op de inkomsten van boeren: in slechts 16 procent van de gevallen is zeker dat boeren toereikend verdienen; bijna in de helft van de ketens is bekend dat ze niet rondkomen. Het rapport signaleert ook structurele problemen zoals gevaarlijk kinderarbeid (ongeveer 1,5 miljoen kinderen in Ghana en Ivoorkust) en het uitsluiten van vrouwen van winstdeling.
Antonie Fountain, directeur van Voice Cacao Network, wijst op de productiedruk in de sector en pleit voor wettelijke maatregelen die boeren een acceptabel minimuminkomen garanderen — bijvoorbeeld door cacaoprijzen te koppelen aan productiekosten — en voor meer transparantie en traceerbaarheid in de keten. Daarnaast wil hij dat boeren meepraten bij beslissingen van chocolademakers. Zoals hij zelf zegt: er is in vijftien jaar vooruitgang geboekt, maar de situatie van boeren blijft zorgelijk; de huidige hoge prijzen geven hen slechts tijdelijk ademruimte om naar structurele oplossingen te zoeken.