President Madagaskar verschuilt zich op „veilige plek" na machtsgreep leger
In dit artikel:
Het eilandstaatje Madagascar wordt al weken geteisterd door massale protesten die begonnen als onvrede over slechte water‑ en energievoorziening en almaar stijgende kosten, maar snel ook uitmondden in eisen voor het aftreden van president Andry Rajoelina (51). Ondanks het ontbinden van zijn kabinet en de benoeming van een nieuwe premier escaleerde de onrust: in Antananarivo en andere steden kwamen tienduizenden mensen de straat op, waarbij confrontaties en plunderingen plaatsvonden.
De situatie kreeg een beslissende wending toen een onderdeel van het leger zich woensdag bij de demonstranten schaarde. Officieren van de invloedrijke CAPSAT-eenheid verklaarden dat zij de controle over de strijdkrachten hebben overgenomen en benoemden generaal Demosthene Pikulas tot nieuwe legerchef. Militairen reden in voertuigen de hoofdstad binnen en werden door de menigten toegejuicht; zij riepen veiligheidstroepen op geweigerd te worden om te schieten en bekritiseerden het harde optreden van de politie.
De protesten leidden tot dodelijke slachtoffers: de Verenigde Naties rapporteerden tot nu toe zeker 22 doden en meer dan honderd gewonden, al betwist Rajoelina die cijfers en spreekt hij van doden onder plunderaars. In een videoboodschap zei de president dat hij zich op een veilige plek bevindt en dat er plannen waren om hem te vermoorden; Franse media en een parlementaire oppositieleider meldden dat hij met Franse hulp mogelijk het land heeft verlaten.
Rajoelina, voormalig dj en zakenman, kwam in 2009 met steun van het leger aan de macht, was populair na zijn verkiezing in 2018, maar raakte sinds zijn herverkiezing in 2023 sterk onpopulair. Veel beloften om corruptie en armoede te bestrijden bleken niet waargemaakt; volgens de Wereldbank leefde in 2022 ongeveer driekwart van de bevolking onder de armoedegrens. De huidige protestgolf wordt vooral gedragen door jongere generaties die via sociale media zijn georganiseerd en zich laten inspireren door protestbewegingen elders in Afrika en Azië.
Met de steun van een deel van het leger Rajoelina’s machtsbasis weggevallen, waardoor de president feitelijk de controle over het land heeft verloren, stellen tegenstanders. Lokale en internationale waarnemers vrezen verdere instabiliteit in een van de armste landen ter wereld, met onzekerheid over wie uiteindelijk de leiding zal nemen en hoe een vreedzame transitie kan worden bewerkstelligd.