Politieke crisis in Frankrijk compleet: 'Macron is hoofdverantwoordelijk'
In dit artikel:
Sébastien Lecornu is vier dagen nadat hij zijn ontslag indiende door president Emmanuel Macron opnieuw aangesteld als premier en staat voor de bijna onmogelijke taak de begroting door een verdeeld parlement te loodsen. Lecornu is daarmee de vijfde premier in twee jaar; zijn voorganger François Bayrou verloor begin september een vertrouwensstemming toen hij geen meerderheid vond voor bezuinigingsmaatregelen. Lecornu moest vervolgens de begroting rondkrijgen, maar kondigde verrassend zijn vertrek aan nog geen maand na zijn aantreden. Macron gaf hem 48 uur om vooruitgang te boeken en benoemde hem daarna opnieuw.
Politicologen en historici zien Lecornu in een zeer lastig parket. Door de fragmentatie van de Franse politiek — waar radicaal-links en radicaal-rechts aan invloed wonnen ten koste van het centrum — ontbreekt een stabiele meerderheid. Analisten verwachten dat er direct een motie van wantrouwen zal worden ingediend zodra de begroting wordt behandeld; Lecornu hoopt te kunnen rekenen op steun van gematigd links, dat soms naar het midden kan bewegen, maar dat is onzeker en per wetsvoorstel verschillend. Als hij de begroting door het parlement krijgt, wacht daarna meteen andere hete hangijzers, zoals de omstreden pensioenwet die de pensioengerechtigde leeftijd van 62 naar 64 jaar optrekt — een kwestie die al lange tijd veel weerstand oproept.
Deskundigen leggen de verantwoordelijkheid voor de huidige impasse vooral bij president Macron. Volgens hen heeft zijn politieke handelwijze, met name het onverwachte besluit afgelopen juni om vervroegde parlementsverkiezingen uit te schrijven nadat het extreemrechtse Rassemblement National won bij de Europese verkiezingen, de situatie verslechterd. Dat besluit schokte zowel bondgenoten als tegenstanders en versterkte volgens critici de indruk dat te veel macht bij één persoon ligt. Macron’s populariteit zakte naar een dieptepunt; volgens één bron zou slechts ongeveer 14 procent van de Fransen nog achter hem staan.
Links verhoogt de druk op Macron en sommige radicale linkse fracties onderzoeken juridische opties om hem ter verantwoording te roepen, maar zo’n procedure is complex en vereist meerderheden in beide parlementen én een aantoonbaar onwettig optreden van de president — iets wat er nu niet duidelijk is. Analisten wijzen ook op structurele oorzaken: het Franse districtsysteem en de afwezige compromiscultuur maken coalitievorming lastiger dan in landen met proportionele vertegenwoordiging.
Kortom: Lecornu kreeg een tweede kans, maar opereert in een politiek klimaat van diepe verdeeldheid en publieke ontevredenheid. Zonder nieuwe politieke rust of een verrassende verschuiving in steun blijft de kans groot dat het kabinet moeite zal hebben om zijn belangrijkste hervormingen en de begroting door te krijgen, met mogelijk verdere instabiliteit als gevolg.