Politiek spectrum: wat betekent links, rechts, progressief en conservatief?
In dit artikel:
Tijdens verkiezingstijd duiken labels als links, rechts, progressief en conservatief steeds op. Die termen vatten uiteenlopende maatschappijvisies samen op het zogeheten politieke spectrum, een hulpmiddel om partijen en ideeën makkelijker te duiden. In de klassieke tegenstelling draait het om de rol van de staat en prioriteiten: links legt meer nadruk op gelijkheid, herverdeling en collectieve oplossingen; rechts benadrukt individuele vrijheid, marktwerking en persoonlijke verantwoordelijkheid. Progressief versus conservatief gaat vooral over houding ten opzichte van verandering — progressieven stimuleren sociale vernieuwing, conservatieven hechten aan traditie en voorspelbaarheid. Het spectrum vereenvoudigt complexe ideologische verschillen; veel moderne partijen bewegen zich op meerdere assen (economisch en cultureel), waardoor een één-dimensionale indeling vaak tekortschiet. Het doel van die indeling is vooral om kiezers houvast te geven bij het vergelijken van partijen en beleidskeuzes.