Politie komt met 'ronduit gevaarlijk' document over het herkennen van complotdenken: 'Toonbeeld van autoritaire waanzin'
In dit artikel:
De politie heeft intern een handreiking verspreid die met tabellen en indicatoren moet helpen signalen van “complotdenken” en mogelijke radicalisering te herkennen. Hoewel het document zelf benadrukt geen werkvoorschrift te zijn, bevat het concrete aanwijzingen wat agenten moeten zien, horen en noteren. Onderwerpsthema’s die in de leidraad als verdacht worden aangemerkt zijn onder meer 5G, CO2-discussies, het WEF, COVID-19, de toeslagenaffaire en het stikstofbeleid — en ook uitingen als “het klopt niet” of kritiek op elite en overheid zouden iemand op een glijdende schaal naar radicalisering kunnen duwen.
De publicatie riep direct verontwaardiging op. Opinemaker Max von Kreyfelt hekelt dat kritische geluiden volgens de matrix snel worden doorgeschoven richting het uiterste, met als uiterste consequentie aanwijzingen van geweldsbereidheid. Ondernemer Rutger van den Noort en oud-Kamerlid Pieter Omtzigt vragen zich af waarom parlementaire dossiers of reële misstanden zoals het toeslagenschandaal in eenzelfde categorie vallen; Omtzigt verzocht expliciet om aanpassing, omdat slachtoffers van de affaire geen complotdenkers zijn.
Politiek activisten en (oud-)politiefunctionarissen reageren scherp: Tom van Lamoen noemt het document staatservarantie en een instrument om legitieme kritiek te delegitimeren, terwijl oud-hoofdagent Brian Geertshuis en oud-rechercheur Dennis Spaanstra waarschuwen dat de politie hiermee critici stigmatiseren en twijfel zaaien over waar grens ligt tussen vreedzaam verzet en echte dreiging. Spaanstra trekt historische vergelijkingen en spreekt van “de kluts kwijt zijn” bij de leiding.
De zaak legt een scherp conflict bloot tussen veiligheidstaken van de politie en de bescherming van democratische kritiek; tegenstanders eisen herziening of terugtrekking van de handreiking om te voorkomen dat burgerlijke tegenmacht routinematig als risico wordt bestempeld.