Pepperspray voor vrouwen? In Berlijn heel gewoon, tot onvrede van de politie

In dit artikel:

Het demissionaire kabinet overweegt naar aanleiding van de moord op de 17‑jarige Lisa om pepperspray met prikkelgas in Nederland te legaliseren. Een vergelijkbare praktijk bestaat al in Duitsland: officieel valt pepperspray onder de wapenwet en is dragen verboden, maar op het moment dat een busje als “dierenafweerspray” is geëtiketteerd mag het gewoon in winkels worden verkocht en meegenomen — iets wat veel vrouwen in Berlijn doen.

In de Berlijnse wijk Kreuzberg, waar veel kroegen en nachtleven zijn, vertellen vrouwen dat ze de spray vooral bij zich dragen om zich veiliger te voelen. Velen hebben het nooit daadwerkelijk gebruikt; het effect is vooral psychologisch: weten dat er iets binnen handbereik is. Sommige verkoopteksten op verpakking benadrukken de sterke werking, ook tegen mensen, terwijl de officiële bedoeling het verjagen van agressieve dieren is. De sprays zijn breed verkrijgbaar in drogisterijen, sportzaken en dierenwinkels, en mogen vanaf 14 jaar worden aangeschaft. Winkels verstoppen ze soms onder de toonbank en ook over de Duitse grens is keus genoeg.

De Berlijnse politie waarschuwt echter tegen particulier gebruik: pepperspray geeft volgens hen schijnveiligheid, verhoogt de bereidheid om te handelen en kan situaties laten escaleren; bovendien kunnen daders het middel tegen slachtoffers gebruiken. Juridisch mag pepperspray alleen in een absoluut noodgeval voor zelfverdediging worden ingezet; of dat zo was, wordt achteraf per geval beoordeeld en kan leiden tot vervolging als er andere, lichtere middelen beschikbaar waren. Daarnaast gelden in Duitsland lokale beperkingen: bij grote evenementen, in nachtclubs (waar het bij deurcontrole vaak wordt ingenomen) en op belangrijke treinstations is gebruik verboden.

Voor veel vrouwen wegen die bezwaren echter niet op tegen de dagelijkse ervaring met ongewenst gedrag in het openbaar. Ze zien de spray als een van meerdere hulpmiddelen — naast sleutels tussen de vingers of een zakalarm — om 's nachts veilig te blijven. De discussie tussen de roep om praktische zelfverdediging en de zorgen van politie en juristen over veiligheid en juridische gevolgen staat daarmee centraal in de huidige overwegingen rond legalisering in Nederland.