-Paul Cliteur- Timmermans: "U beschuldigt de islam"

In dit artikel:

Tijdens een verkiezingsdebat op SBS zei Frans Timmermans tegen Geert Wilders: “U beschuldigt de islam”. Paul Cliteur reageert daarop dat die formulering vreemd en problematisch is: je kunt volgens hem geen wereldgodsdienst als zodanig “beschuldigen” — en als dat wel mag, zou hetzelfde gelden voor christendom, socialisme of de evolutieleer. In debatten is kritische toetsing van religies, ideologieën en wetenschappelijke theorieën normaal en noodzakelijk, stelt Cliteur; het uitzonderen van de islam is ongebruikelijk en onwenselijk.

Cliteur wijst erop dat het argument dat kritiek op de islam moslims het gevoel zou geven “er niet bij te horen” niet op vergelijkbare wijze wordt gebruikt voor andere groepen of overtuigingen. Volgens hem plaatst Timmermans met die redenering kritiek op de islam buiten de grenzen van wat acceptabel is, waardoor die wereldbeschouwing feitelijk immuniteit krijgt. Dat is, zo betoogt Cliteur, schadelijk: religies en ideeën moeten onderhandelbaar en bekritiseerbaar blijven om zich te kunnen ontwikkelen.

Tegelijkertijd nuanceert hij zijn steun voor kritische benadering van de islam: kritiek zoals Wilders die levert kan vruchtbaar zijn omdat het de religieuze praktijk dwingt zich aan democratische en rechtsstatelijke normen aan te passen. Wel erkent Cliteur dat Wilders soms te ver kan gaan of de verkeerde oplossingen voorstelt, maar de richting — openlijke aanspreking en kritiek — is volgens hem zinvoller dan het taboe op discussie dat Timmermans lijkt te verdedigen.

Kort gezegd: Cliteur verzet zich tegen het beschermen van de islam tegen openbare kritiek, omdat dat zowel de geloofsgemeenschap als de ideeën zelf belemmert in hun ontwikkeling en aanpassing aan democratische waarden.