'Partij-ideoloog' FvD maakte het afgelopen jaar vier snoepreisjes naar Rusland
In dit artikel:
Het Forum voor Democratie (FvD) probeert zich met nieuwe lijsttrekker Lidewij de Vos te herprofileren voor de verkiezingen, maar de partij blijft door verbanden met Rusland in de schijnwerpers staan. Centraal in het verhaal staat John Laughland, Brits politicoloog en hoofd internationaal van FvD en adviseur van Thierry Baudet. Laughland sprak in 2024 en 2025 meerdere keren op door de Russische staat gesteunde fora, waaronder het St. Petersburg International Legal Forum, het Baltic Platform en een BRICS-evenement in Sotsji. Zijn reizen en verblijf werden herhaaldelijk betaald door Russische organisatoren zoals het ministerie van Justitie, Gazprombank en de Russische Academie van Wetenschappen, zo bevestigt FvD zelf.
Op die podia bracht Laughland consistent een pro-Russisch narratief: hij ontkracht het Westen als morele autoriteit, bestempelde Oekraïne eerder als ‘fictie’ en noemde westerse voorstellen voor een tribunaal tegen Russische oorlogsmisdaden een juridische aanval op Moskou. Zijn optredens vielen op omdat sinds de invasie van Oekraïne veel buitenlandse wetenschappers en journalisten geen toegang meer krijgen tot Rusland. Experts zien het herhaaldelijk uitnodigen en vergoeden als een teken dat Moskou zijn boodschap waardeert en inzet voor internationale legitimering.
De band met Rusland contrasteert met het schone-lei-imago dat De Vos wil uitstralen. Het FvD-verkiezingsprogramma bevat harde voorstellen (geen opvang van asielzoekers, terugdraaien Klimaatakkoord, heropening kolencentrales, hervatting gaswinning in Groningen), terwijl de partij tegelijk blijft twijfelen aan de vastgestelde toedracht van MH17 en in het verleden complottheorieën rond Amerikaanse biolabclaims en NAVO-agressie ventileerde. De Vos heeft tot nu toe de scherpste complottheorieën niet herhaald, maar vertrouwt volgens de partijwoordvoerder nog altijd op Laughland.
De AIVD zegt onderzoek te doen naar ‘heimelijke beïnvloeding vanuit Russische actoren’. Veiligheidsexperts wijzen erop dat betaald worden voor dergelijke reizen de grens kruist tussen zelfstandig meningsuiting en kwetsbaarheid voor buitenlandse beïnvloeding: het maakt iemand aantrekkelijker voor Kremlin-instrumentalisering en bemoeilijkt het aantonen van directe beïnvloeding achteraf. Voor Nederlandse kiezers en de binnenlandse politiek zijn de zaak en de herhaalde Russische contacten relevant omdat ze vragen oproepen over onafhankelijkheid van partijadviseurs en buitenlandse beïnvloeding in aanloop naar de verkiezingen.