'Overmatig AI-gebruik is als een slechte adem: je hebt het zelf vaak nauwelijks door'

In dit artikel:

Berend van Doorn pleit voor een etiquette rond het almaar groeiende gebruik van AI. Aan de hand van een herkenbare anekdote — een WhatsAppbericht van ‘Gerbert’ dat inhoudelijk vreemd perfect en vol emoji’s oogt — illustreert hij hoe onnatuurlijk en onaangepast geautomatiseerde teksten kunnen overkomen binnen gewone sociale interacties. De kern van zijn waarschuwing: AI is alomtegenwoordig en nuttig, maar te veel en ongetemperd gebruik schaadt authenticiteit en kan leiden tot een nieuw gevoel van schaamte wanneer mensen niet meer kunnen herkennen of iets door iemand zelf is bedacht.

Van Doorn wijst op twee gevolgen: ten eerste vervlakking van creatieve en professionele uitingen (denk aan massale, volgens vaste recepten geschreven LinkedInposts of Sinterklaasgedichten die hun charme verliezen), en ten tweede ongemakkelijke sociale signalen, zoals overdreven emoji’s of onpersoonlijke formuleringen die afwijken van iemands normale stijl. Hij noemt zelfs kleine gewoontes — zoals een opvallend lange streep als scheidingsteken — als voorbeelden van door AI ingevoerde modetrends die snel gemeengoed worden.

De oproep is praktisch van toon: begin het gesprek over AI-gebruik met vrienden en collega’s, wees niet bang iemand subtiel op overmatig automatisme te wijzen, en controleer je eigen berichten vooraf — vraag jezelf of je het echt zelf had kunnen schrijven en verwijder in elk geval overbodige aanduidingen van automatisering. Zijn beeldspraak: behandel AI als parfum — prettig als het aanwezig is, maar gebruik het zuinig; als mensen erdoor afknappen, doe er dan minder mee.

Extra context: naast persoonlijke omgangsvormen raakt deze discussie ook aan professionele integriteit in onderwijs, journalistiek en creatieve beroepen. Van Doorn wil geen verbod, maar meer aandacht en wederzijds aanspreken zodat AI het menselijke niet overstemt.