'Overleden paus nog aan het werk', AI-chatbot bij nieuws nog vaak in de fout

In dit artikel:

Een gezamenlijk onderzoek van de BBC, de European Broadcasting Union (EBU) en 22 publieke omroepen — waaronder de Nederlandse NPO en NOS — toont dat AI-chatbots regelmatig onjuiste of misleidende nieuwsantwoorden geven. Eind mei stelden journalisten ruim 3.000 vragen aan vier systemen: ChatGPT, Google’s Gemini, Microsoft Copilot en Perplexity. De reacties werden gecontroleerd op juistheid, context en bronvermelding.

Bij ongeveer 45% van de antwoorden waren fouten of tekortkomingen te vinden. Veelvoorkomende problemen: de bots noemen vreemde of ongerelateerde bronnen, linken naar irrelevante sites en schrijven citaten toe aan stukken van publieke omroepen die daar niet voorkomen. Perplexity verwees bijvoorbeeld naar ongerelateerde pagina’s in een vraag van de Vlaamse VRT over een vermeende naamswijziging van de Golf van Mexico. Gemini was relatief vaak verantwoordelijk voor foutieve bron- of citaattoeschrijvingen.

Ook bleken feitelijke onjuistheden en gebrek aan context een rol: ondanks dat paus Franciscus in april was overleden, gaven drie van de chatbots eind mei nog aan dat hij nog paus was (Copilot vermeldde wel het overlijden). In sommige antwoorden domineert bovendien eenzijdige bronselectie, wat het beeld van neutraliteit van publieke omroepen kan schaden.

Alle tests gingen over de gratis, publieke versies van de systemen. De EBU en de omroepen roepen de EU op om handhaving van AI-wetgeving te verscherpen en een onafhankelijk toezichthouder in te stellen die AI-hulpen regelmatig controleert.