'Overheid vreest nieuwe klimaatzaken, wil klimaatfonds aanspreken'
In dit artikel:
Medio recent onderzoek van radioprogramma Argos en tv-programma Wat houdt ons tegen?, samen met dagblad Trouw en Investico, onthult dat ambtenaren bij het ministerie van Financiën rekening houden met nieuwe klimaatrechtszaken en de financiële gevolgen daarvan. Uit opgevraagde interne stukken blijkt dat binnen het ministerie gevreesd wordt dat het niet behalen van het wettelijk vastgelegde 2030‑doel (55% CO2‑reductie ten opzichte van 1990) kan leiden tot hoge kosten, dwangsommen en juridische verplichtingen tot noodmaatregelen.
De documenten suggereren dat die eventuele sancties – en de kosten van snel in te zetten maatregelen – mogelijk betaald zouden kunnen worden uit het klimaatfonds, dat officieel bedoeld is voor structurele emissiereductie. Onderzoekers wijzen erop dat dat fonds eerder al voor andere doelen is aangesproken. Daphné Dupont‑Nivet van Wat houdt ons tegen? noemt de inhoud opvallend, zeker omdat de regering in een lopende klimaatzaak van Greenpeace stelt dat de doelen niet juridisch afdwingbaar.
De ministeries van Financiën en Klimaat en Groene Groei zeggen tegenover de media dat dwangsommen "nu niet aan de orde zijn" en dat er geen specifieke reservering uit het klimaatfonds is gemaakt — hetzelfde geldt voor financiering van noodmaatregelen. Tegelijkertijd waarschuwt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) sinds september dat de kans om het 2030‑doel te halen zeer klein is (minder dan 5%), en critici vinden dat regeringsbeleid te weinig effect heeft gehad.
De publicatie legt een spanning bloot tussen bestuurlijke zorgen over juridische en financiële risico’s en de officiële lijn dat het 55%-streefdoel blijft gelden. Observatoren waarschuwen dat het gebruik van het klimaatfonds om eventuele boetes te betalen de oorspronkelijke bedoeling van dat geld zou ondermijnen. Context: Nederlandse rechters hebben in het verleden al uitgeoefend invloed op klimaatbeleid (denk aan eerdere rechtszaken), wat deze zorgen plausibel maakt.