Overdrijft premier De Wever de risico's van Russische claims? "Een risico voor Euroclear is indirect een risico voor België"
In dit artikel:
Bijna vier jaar na het begin van de grootschalige Russische aanval op Oekraïne liggen er bij Euroclear in Brussel nog steeds bevroren tegoeden van de Russische centrale bank. De Europese Commissie wil die middelen inzetten als lening om Oekraïne extra financiële en militaire steun te geven, maar de Belgische regering onder premier Bart De Wever (N-VA) weigert mee te gaan uit vrees voor grote financiële en juridische risico’s als Rusland het geld zou terugeisen.
Tegen die strikte Belgische houding klinken de laatste dagen ook klinkende tegenstemmen. Paul De Grauwe (LSE) en oud-EU-commissaris Karel De Gucht vinden dat De Wever de risico’s overschat: zij achten de kans dat Rusland juridisch succes boekt tegen de EU of België zeer klein. De Grauwe spreekt van een praktisch verwaarloosbaar risico en De Gucht verwijst naar juridische drempels bij internationale rechtsinstanties.
Financieel-rechtprofessor Veerle Colaert (KU Leuven) trekt deze geruststellende beoordeling echter in twijfel. Zij benadrukt dat het grootste gevaar niet zozeer in een directe rechtszaak zit, maar in de kwetsbaarheid van Euroclear zelf. Omdat Euroclear in België is gevestigd en onder nationaal toezicht valt, kan een verzwakking van de instelling leiden tot een indirect risico voor de Belgische staat: in geval van ernstige problemen zou België mogelijk moeten bijspringen om systeemschade te voorkomen. Daarnaast kan het gebruik van de Russische middelen het vertrouwen in financiële instellingen aantasten, ook buiten België.
Colaert wijst verder op signalen uit de markt die zorgwekkend zijn: politieke boodschappen zoals de dreiging van Hongaarse premier Viktor Orbán om tegoeden terug te trekken en het feit dat ratingbureau Fitch de rating van Euroclear onderzoekt, zijn volgens haar niet zonder betekenis. De Grauwe daarentegen beroept zich op analyses van bijvoorbeeld Morgan Stanley, die suggereren dat beleggers de situatie als uitzonderlijk en beperkt systemisch belangrijk beschouwen.
De Europese leiders proberen op de aanstaande top een compromis te vinden om De Wever over de streep te trekken. De kernvraag blijft: wegen de politieke noodzaak om Oekraïne te steunen zwaarder dan de potentiële juridische en financiële risico’s voor Euroclear en België?