Over femicide, seksueel geweld, de cijfers en daders in het StamCafé

In dit artikel:

Acties onder de noemer "Wij Eisen De Nacht Op" leidden tot een verhitte, gepolariseerde discussie over wie verantwoordelijk is voor seksuele misdrijven en femicide in Nederland. Rechts wilde vooral asielzoekers en daders met een migratieachtergrond aanwijzen; links wees vaker op problematiek rond autochtone, witte mannen. Dat mondde uit in een cijferslag tussen politici (onder meer Wilders en Halsema): Halsema had gelijk dat het absolute aantal seksuele delicten hoger is onder autochtonen, maar dat negeerde de per capita-oververtegenwoordiging van asielzoekers (rond de factor 10).

Belangrijke feiten: mensen met een niet-Westerse achtergrond vormen circa 20% van de bevolking, maar worden verdacht van ongeveer 42% van alle seksuele misdrijven — grofweg een tweevoudige oververtegenwoordiging, mogelijk hoger in grote steden. Femicide blijft het centrale motief van de acties: jaarlijks vinden er ongeveer 44 vrouwenmoorden plaats. In absolute aantallen zijn de daders nog vaak autochtone mannen, maar ongeveer een kwart van die moorden lijkt verband te houden met eerwraak (meldingen stijgend; referenties naar 2020, 2022 en een 8%-toename in 2024). Ongeveer 9% van vrouwenmorden wordt door vrouwen gepleegd. Dat laat grofweg twee derde over waarbij autochtone mannen aannemelijk de dader zijn, al zitten ook daar mannen met een niet-Westerse achtergrond tussen.

Statistieken zijn ingewikkeld doordat het CBS sinds 2022 mensen met dubbele nationaliteit (bijv. veel Turken en Marokkanen) als 'Nederlands' klasseert, waardoor onderscheid tussen Westerse en niet-Westerse achtergrond minder zichtbaar is. Conclusie: de cijfers leveren geen eenvoudige antwoorden en de debatvoering dreigt de oorspronkelijke zaak — het slachtoffer Lisa — uit het oog te verliezen.