Over de hoofden van patiënten vecht dit ziekenhuis een keiharde strijd uit met zijn cardiologen

In dit artikel:

Het conflict in het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) in Nijmegen draait om een keiharde machtsstrijd tussen de raad van bestuur en de vijf cardiologen van de vrijgevestigde maatschap cardiologie. Op 15 april 2025 liet het bestuur de afdeling weten dat het de samenwerking formeel wilde beëindigen; enkele weken later werd de overeenkomst opgezegd. De publieksversie van het geschil gaat over wachtlijsten, organisatie van de zorg en geld, maar gelekte interne documenten laten zien dat het bestuur al lang een strategie had om de maatschap uit het ziekenhuis te krijgen.

Wat er voorafging: vanaf 2021 nam de vraag naar hartzorg in de regio sterk toe. De cardiologen bouwden hun eigen infrastructuur op: ieder had een bv met aanzienlijke vermogens (jaarrekeningen laten zien dat die miljoenen kunnen bevatten), gezamenlijk runnen ze twee stichtingen voor research en opleiding en er werken zo’n dertig schilders in loondienst binnen hun kring. In 2022 was er een plan om in Druten het “Cardioplein” te openen, een locatie zonder wachttijden voor eenvoudige hartklachten. Hoewel het ziekenhuis en de maatschap er al in investeerden, trok het bestuur na de komst van bestuursvoorzitter Ankie van Rossum in het najaar van 2022 de stekker eruit. Dat leidde tot groeiende wachtlijsten; cardioloog Marc Gomes signaleerde begin 2023 dat er een kleine tienduizend patiënten op de wachtlijst stonden. In januari 2024 bleek het budget uitgeput en konden tijdelijk geen nieuwe hartpatiënten worden aangenomen; huisartsen en patiënten ondervonden directe gevolgen.

De bestuurslijn: Van Rossum en collegabestuurder Jos Wannet legitimeerden de stap met argumenten over toegankelijkheid, lange wachttijden en ondoorzichtige financiële verhoudingen. Ze stelden dat de cardiologen “exorbitant” verdienden (in media-citeren: tussen ongeveer 400.000 en 750.000 euro per persoon genoemd) en via sponsorovereenkomsten inkomsten hadden waar het ziekenhuis niet van profiteerde. Interne notities en Project Y, een strategieopzet van adviseur Piet Batenburg die het bestuur inhuurde, laten zien dat het doel expliciet was: de samenwerking met de maatschap beëindigen en nieuwe medische leiding installeren. Omdat opzegging juridisch zwaar vereist is, adviseerde Project Y systematisch bewijs te verzamelen van ontoereikend of “irrationeel” gedrag van de cardiologen, en zo nodig via escalatie de positie van de maatschap onhoudbaar te maken — ook met oog op hoe hoog een vertrekvergoeding zou uitvallen. Er stond bovendien een PR‑en crisiscommunicatiestrategie in het plan.

Onderzoek en tegenreactie: in de zomer van 2024 kreeg het bestuur een onderzoek van NVVC Advies naar kwaliteit, toegankelijkheid en veiligheid. De opdracht en uitvoering van dat onderzoek roepen bij de cardiologen en sommige collega’s vragen op: de commissie bestond uit experts die – zo blijkt uit mailverkeer – door de raad van bestuur waren betrokken bij vormgeving van de opdracht, en een van die betrokken cardiologen, Marcel Daniëls, werd later voorgesteld als geschikte tijdelijke leider van de afdeling. De onderzoeksconclusies waren scherp: volgens het rapport zouden de cardiologen te sterk door zakelijke motieven worden geleid, en zouden er cultuurproblemen zoals intimidatie en grensoverschrijdend gedrag bestaan; de kwaliteit zou “in beperkte mate” aan wettelijke normen voldoen. De maatschap betwist de opzet en inhoud van het onderzoek, noemt de werkwijze vooringenomen en wijst erop dat veel citaten of bevindingen niet navolgbaar zijn voor bronnen.

Tegengestelde feiten en gevolgen op de werkvloer: andere meetpunten, zoals een visitatierapport van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie uit 2023, wezen juist op goede prestaties van de afdeling, behoudens de wachttijden. Op de werkvloer ontstond grote onrust: medewerkers voelden zich onveilig, vertrouwenspersonen en ondernemingsraad kregen signalen van een gespannen en polariserende cultuur. Ook huisartsen klaagden over toegankelijkheid en wezen de vinger naar de cardiologen; die laatste stelden steeds dat de toegangsknelpunten ook door bestuurlijke keuzes en capaciteitsbeperking waren veroorzaakt.

Juridische en bestuurlijke stappen: het bestuur voerde per 1 januari 2024 maatregelen door, zoals een forse korting op het honorarium van de cardiologen, en zette mediation en uiteindelijk het Scheidsgerecht Gezondheidszorg in om de samenwerking te beëindigen. De maatschap tekende beroep aan; de zaak is voorgelegd aan het Scheidsgerecht, dat zitting houdt op 9 september. Er is daarnaast discussie over belangenverstrengeling: iemand die betrokken was bij het opstellen van het onderzoek en als adviseur optrad, kwam later in beeld als regisseur voor de nieuwe medische leiding en is bovendien bestuurder bij het Scheidsgerecht.

Waarom het relevant is: de zaak illustreert een groter, landelijk debat over de rol van vrijgevestigde specialisten binnen ziekenhuizen — hun verdienmodellen, zelfstandigheid en invloed — en over hoe ziekenhuisbesturen met machtige maatschappen omgaan. In Nijmegen worden patiënten, personeel en bestuur in een juridische en politieke machtsstrijd meegesleurd, met directe consequenties voor zorgtoegang. Het conflict toont ook hoe strategie, communicatie en het verzamelen van “bewijs” kunnen worden ingezet in plaats van dialoog, en roept vragen op over transparantie, belangen en de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor continuïteit van zorg.