Oud-politici missen Den Haag 'geen seconde': hoe de politiek vastloopt (en ook laat zien dat het beter kan)
In dit artikel:
Politici praten veel over het lage vertrouwen in Den Haag, maar volgens het artikel komt dat vooral doordat zichtbare problemen van burgers telkens blijven liggen door onderling gekibbel en slecht geformuleerde wetgeving. Premier Dick Schoof noemt het geen ingewikkeld raadsel waarom het vertrouwen daalt: kiezers zien al jaren weinig oplossingen, terwijl kabinetten uit elkaar vallen en formaties lang duren. Josje den Ridder (SCP) benadrukt dat mensen nog wél verwachtingen hebben en kritisch blijven, maar waarschuwt dat langdurig laag vertrouwen kan maken dat burgers politiek ingrijpen steeds minder accepteren.
Voorbeelden laten zien hoe dat werkt. Woningnood staat bij kiezers bovenaan, en alle partijen willen meer woningen en minder belemmerende procedures. Een wetsvoorstel dat dat moest regelen struikelt echter in de Eerste Kamer doordat de Tweede Kamer er zoveel amendementen in stopte dat sommige bepalingen juridisch botsen met eigendomsrechten en de grondwet. Woonminister Mona Keijzer moet nu alsnog novelles opstellen om de wet te repareren; dat vergt extra parlementaire doorlopen en vertraagt uitvoering.
Tegelijkertijd toont de praktijk dat Den Haag wél snel kan handelen als een crisis groot genoeg is. Tijdens de coronacrisis werden in recordtijd steunregelingen (zoals de NOW) ingevoerd om bedrijven en banen te redden. Na de Russische inval in Oekraïne volgde binnen 200 dagen een nieuwe LNG-terminal in de Eemshaven om de energievoorziening veilig te stellen, waarbij vergunningstrajecten werden omzeild. Dat contrast schetst het probleem: politieke wil en snelheid verschijnen vooral onder acute druk; structurele problemen lijken pas echt aangepakt te worden als ze uitmonden in crisis.
Het artikel wijst ook op politieke blindheid: tijdens recente politieke debatten kregen grote, onopgeloste kwesties zoals de overbesteding van de overheid weinig aandacht, terwijl Europese en nationale instellingen waarschuwen voor noodzakelijke keuzes. Oud-politici geven aan gefrustreerd te zijn over de Haagse machteloosheid. Conclusie: vertrouwen zakt omdat fundamentele problemen blijven liggen door intern politiek gedoe en juridische fouten, terwijl succesvolle snelle interventies aantonen dat verandering kan wanneer de urgentie onmiskenbaar is.