Oud ijzer, koper, lood en zink: topbijeenkomst in Londen over groeiend geopolitiek belang van klassieke metalen

In dit artikel:

In Londen verzamelde deze week de wereldwijde metalenhandel tijdens de jaarlijkse London Metals Exchange Week (LME-week) opnieuw honderden handelaren, verwerkers en beleidsmakers om de geopolitieke en economische toekomst van basismetalen als koper, nikkel, zink en aluminium te bespreken. Voor de openingsconferentie hadden meer dan 1.000 deelnemers zich aangemeld; in de dagen erna werden deals en strategieën in kleinere sessies en hotelsuites besproken.

Centrale zorg: China breidt zijn invloed uit
De deelnemers waarschuwden dat China niet langer alleen domineert in zeldzame aardmetalen en lithium, maar doelbewust ook markten voor “klassieke” metalen consolideert. Chinese bedrijven zouden aanzienlijke voorraden aanleggen en hun aanwezigheid in productie- en handelsketens versterken om zowel prijsdruk te kunnen voorkomen als zich in te dekken tegen toekomstige schaarste. Dat zet westerse beleidsmakers en handelshuizen op scherp: grondstoffen worden steeds meer als een veiligheidskwestie gezien. Zoals Trafigura-topman Richard Holtum stelde: “Grondstoffen en metalen zijn een zaak van nationale veiligheid.”

Vraagzijde: meer dan alleen elektrische auto’s
De vraag naar metalen groeit door meerdere ontwikkelingen tegelijk: digitalisering (datacenters, elektronica), de energietransitie (batterijen, windmolens, zonnepanelen) en modernisering van defensietechnologie. Koper blijft cruciaal voor klassieke toepassingen zoals bouw en infrastructuur, maar krijgt extra druk door nieuwe toepassingen; nikkel is belangrijk voor EV-batterijen en tin voor zonnepanelen. Toch benadrukten sprekers dat het grootste deel van de koperconsumptie voorlopig naar traditionele sectoren zal blijven gaan.

Kwetsbare aanvoerlijnen en marktdynamiek
De markt verkeert in een fragiele evenwichtstoestand: vraag en aanbod zitten momenteel redelijk in lijn, maar elke onverwachte verstoring — een mijnsluiting, politieke onrust, of abrupt veranderende importtarieven — kan het evenwicht snel verstoren. Analisten verwachten op middellange termijn spanning door toenemende elektrificatie en groeiende middenklassen in Azië en Latijns-Amerika. China’s voorraadpolitiek helpt hen prijzen te stabiliseren bij dalingen en tegelijkertijd de beschikbaarheid te beschermen bij tekorten.

Beleid en verwerking: waar liggen de prioriteiten?
De Europese Unie heeft klassieke grondstoffen zoals koper, nikkel en bauxiet op haar lijst van 34 ‘critical raw materials’ geplaatst vanwege hun economische belang en leveringsrisico. Dat leidde in Londen tot debat over waar Europa in moet investeren: nieuwe mijnen of verwerking (smelters en raffinaderijen). Trafigura betoogde provocerend dat mijnen minder kritiek zijn dan de capaciteit om ertsen te verwerken — metalen zijn immers wereldwijd verplaatsbaar, maar verwerking is locatiegebonden en strategisch gevoeliger.

Korte termijn: afkoeling op sommige markten
Voor sommige grondstoffen, met name lithium, is recent al een correctie opgetreden na te optimistische verwachtingen voor EV-groei en vermindering van subsidies. Die terugval laat zien dat markten ook kunnen normaliseren of overreageren. Analisten waarschuwen dat economische tegenwind en importtarieven, met een mogelijke verzwakking van Amerikaanse vraag rond 2026, tijdelijk voor lagere verbruikscijfers kunnen zorgen.

Recycling als strategische hefboom
Omdat nieuwbouw van mijnen lang en politiek gevoelig is — zeker in Europa, waar lokale weerstand en milieuzorgen sterk spelen — werd recycling als essentieel alternatief benadrukt. Bedrijven als het Belgische Umicore maken van recyclage hun kernactiviteit en pleiten voor grootschalige investeringen en stimuleringsmaatregelen in Europa om zo onafhankelijker te worden van import. Een innovatieve invalshoek kwam van Navigate in Singapore: met satelliettracking wordt de mondiale stroom van schroot en bulktransport realtime gevolgd, waardoor marktpartijen beter kunnen timen wanneer ze materiaal kopen.

Kernconclusie
Op korte termijn lijken aanvoerlijnen niet acuut gevaarlijk krap, maar de combinatie van toenemende vraag uit meerdere sectoren, geopolitieke strategieën van China en beperkte verwerkingscapaciteit vormt een reëel strategisch risico voor de toekomst. Europese beleidsmakers en industrieën worden aangespoord om processingcapaciteit en recyclage te versterken, want nieuwe mijnen zijn duur, traag en maatschappelijk gevoelig — recyclage kan relatief snel bijdragen aan meer onafhankelijkheid.