Oplichters misbruiken bekende namen voor beleggingsfraude: 'Frustrerend'
In dit artikel:
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) schat dat beleggingsfraude Nederlanders vorig jaar zo’n 750 miljoen euro kostte. Oplichters misbruiken daarbij vaker namen van bekende experts en BN’ers om vertrouwen te winnen en mensen via sociale media naar gesloten WhatsApp‑groepen te lokken. Beleggingsspecialist Corné van Zeijl is zelf doelwit van die praktijken: er bestaan groepschats die zich voordoen als beheerd door “Professor Corné”, met dagelijkse beleggingsadviezen en deelnemers die zonder verificatie instappen. Van Zeijl benadrukt dat hij geen tips via zulke groepen geeft en moet mensen vaak teleurstellen: “Ik ben het niet want ik zal nooit tips geven.”
In veel gevallen zetten de beheerders van die groepen een pump‑and‑dump‑constructie op. Zij bezitten al aandelen in kleine bedrijven, moedigen groepsleden aan om massaal in te stappen waardoor de koers stijgt, en verkopen daarna met winst; de rest blijft achter met waardeloze posities. Van Zeijl zag screenshots van stortingen van tienduizenden euro’s richting verdachte rekeningen, al zijn zulke bewijzen vaak niet verifieerbaar en kunnen oplichters ze zelf fabriceren. De opkomst van AI vergroot het probleem: berichten en reacties ogen steeds professioneler en persoonlijker, waardoor het lastiger wordt om oplichting te herkennen.
Als lokmiddel gebruiken fraudeurs goedkope advertenties op platforms als Instagram en Facebook. Uit een intern document — waar persbureau Reuters over schreef — zou moederbedrijf Meta in een halfjaar ongeveer 3,5 miljard dollar hebben verdiend aan advertenties die het bedrijf zelf als “hoog juridisch risicovol” bestempelt, waaronder ook nepadvertenties met bekende namen. Eerder vochten publieke figuren zoals Jort Kelder en John de Mol al rechtszaken om valse promoties op techplatforms tegen te gaan; rechtbanken kunnen advertenties laten weren, maar platforms bepalen zelf hoe ze dat handhaven. Van Zeijl ervaart het bestrijden van de groepjes als een 'whack‑a‑mole': zodra één groep wordt aangepakt, duiken er meerdere nieuwe op.
Tegelijkertijd worden oplossingen genoemd: de AFM pleit voor een landelijk meldpunt voor beleggingsfraude, en Van Zeijl zet vooral in op voorlichting. Praktische tips voor gebruikers zijn onder andere in WhatsApp-instellingen voorkomen dat onbekenden je automatisch aan groepen toevoegen. Veel slachtoffers blijven echter met verlies achter; terugvordering is vaak onmogelijk.