Op naar een begroting met 'voorlopige twaalfden': wat betekent dat? En vooral: is dat een probleem?

In dit artikel:

De Belgische regering heeft haar eigen deadline gemist om een meerjarig begrotingsakkoord af te ronden, waardoor ze de komende maanden moet werken met zogenaamde voorlopige twaalfden. Dat is een tijdelijke methode waarbij het ministerie elke maand maximaal een twaalfde van het vorige jaarbudget mag uitgeven, oorspronkelijk ontleend aan het Franse douzièmes provisoires uit de 19e eeuw. Het zorgt ervoor dat de overheid kan blijven functioneren zonder een formeel goedgekeurde jaarbegroting.

Het systeem wordt in België wel gebruikt tijdens periodes zonder of met een lopende ontslagnemende regering — zoals na de val van de regering-Michel in 2018 — maar is nieuw voor een zittende regering met volle bevoegdheid. Daarmee wordt de regering-De Wever geconfronteerd met een politieke smet op haar blazoen.

Financieel levert de maatregel op korte termijn geen acute cashcrisis op, aldus Hans Bevers (Bank Degroof Petercam) en de MR, omdat er nog geld beschikbaar is en er geen extra uitgaven bijkomen. Maar Bevers waarschuwt dat noodzakelijke begrotingsingrepen uitgesteld worden. België kampt met een tekort van ongeveer 4,5% van het bbp; om de schuldgraad stabiel te houden is een extra inspanning van bijna 2% van het bbp (circa 12 miljard euro) nodig, exclusief toekomstige uitgaven voor energietransitie, defensie, gezondheid en pensioenen. Ratingbureaus en markten houden daar rekening mee.

Politiek wordt dit gezien als een blamage. Journalist Bart Verhulst benadrukt dat ongestemde hervormingen — bijvoorbeeld het afschaffen van een pensioengerelateerde bonus — daardoor kunnen blokkeren, wat de meerderheid kan verlammen en zelfs het voortbestaan van de regering in gevaar brengt. Minister Bouchez ontkent dat een val direct voor de hand ligt, maar de vrees voor escalerende politieke en budgettaire gevolgen blijft bestaan.