Op deze plekken in Amsterdam voelen vrouwen zich onveilig: 'In het Oosterpark zijn altijd van die creepy mannen'

In dit artikel:

Sinds een oproep van Het Parool reageerden meer dan 140 vrouwen met ruim 220 genoemd plekken in en rond Amsterdam waar ze zich onveilig voelen. De actie kwam er na de moord op de 17‑jarige Lisa en meerdere zedenzaken; veel inzendingen noemen precies die locaties of omliggende routes. Uit de reacties toetsen de redactie vier typen probleemgebieden die terugkomen: parken, stations en toegangswegen, drukke uitgaanspleinen en lange, geïsoleerde fietsverbindingen.

Parks en groene routes
46 inzendingen gingen over parken; plekken als Noorderpark, Vondelpark en Oosterpark worden regelmatig genoemd. Kenmerkend voor hun onveiligheidsgevoel: slechte verlichting, dichte begroeiing, weinig zichtlijnen en groepen mensen die rondhangen, soms onder invloed. Het Noorderpark – met fietspaden ingeklemd tussen water en struikgewas en weinig woningen in het zicht – staat centraal omdat het voor veel vrouwen een dagelijkse route is. Vrouwen vertellen dat ze die paden vermijden of omwegen maken; één respondent spreekt van ‘fietsen voor m’n leven’ wanneer ze die route neemt. Onderzoeker Krista Schram (Inholland) wijst erop dat het ontbreken van informeel, menselijk toezicht (ouders in speeltuinen, parkbeheerders, dienstverleners) sterk bijdraagt aan het onbehagen.

Stations en bedrijventerreinen
Veel meldingen hebben betrekking op stations en de aansluitende, anonieme toegangswegen, met name rond Duivendrecht en de Holterbergweg — het gebied dat ook verbonden is met de plek waar Lisa werd vermoord. Station Duivendrecht, Lelylaan, Muiderpoort en metrostations als Van der Madeweg en Spaklerweg worden genoemd vanwege lange, open platforms, verlaten parkeerplaatsen en weinig sociale controle na kantoortijd. Vrouwen ervaren deze locaties als risicovol omdat je er vaak alleen moet lopen of fietsen, en omdat de gebouwen en routes weinig natuurlijke toezicht bieden.

Drukke uitgaanspleinen
Leidseplein en de omgeving vormen een ander type dilemma: ondanks goede verlichting, camera’s en politie zijn bezoekers er niet per se veiliger. Grote groepen onder invloed, veel bedrijvigheid en de onoverzichtelijkheid van pleinen zorgen voor een anonieme, bedreigende sfeer bij sommigen. Schram legt uit dat een zekere drukte juist veiligheid kan geven, maar dat te veel of chaotische drukte het tegengestelde effect heeft. Kleine locaties zoals Frederiksplein en Weteringsplantsoen worden door veel vrouwen onveilig genoemd vanwege mensen die er hangen of slapen en openlijk alcoholgebruik.

Langere fiets- en wandelroutes
Ook doorsnijdende verbindingen zoals delen van de Zuiderzeeweg en routes tussen KNSM‑eiland en Noord maken vrouwen ongerust. Deze trajecten zijn soms lang, weinig verlicht en grenzen aan weilanden of snelwegen; ’s nachts zijn alternatieve vervoersmiddelen schaars waardoor vrouwen aangewezen zijn op die routes.

Gevolgen en reacties
De meldingen tonen dat het veiligheidsgevoel vaak sterker is dan het aantal geregistreerde incidenten: reputatie en verhalen beïnvloeden waar vrouwen zich wel of niet veilig voelen. Meerdere respondenten geven aan plaatsen te mijden, routes te veranderen of later en in gezelschap te reizen — gedragswijzigingen die de bewegingsvrijheid van vrouwen beperken. Schram waarschuwt dat angst niet de norm mag worden die bepaalt hoe meiden en vrouwen zich verplaatsen.

Beleid en vervolg
De gemeente bevestigt veel meldingen te krijgen en werkt aan het in kaart brengen van risicolocaties. Burgemeester Femke Halsema kondigde onlangs maatregelen aan: betere verlichting, voortvarender onderhoud (snoeiwerk) langs fietspaden en voorrang bij het repareren van storingen op donkerste stukken, waaronder plekken als de Holterbergweg en de Weesperzijde. Ook landelijke inventarisaties (Pointer/AD) laten zien dat duizenden locaties in Nederland vrouwen een onveilig gevoel geven.

Kort samengevat wijzen vrouwen in Amsterdam vooral op structurele ruimtelijke problemen — slechte verlichting, weinig sociale aanwezigheid en onoverzichtelijke routes — die samen het gevoel van onveiligheid voeden. Oplossingen liggen niet alleen bij handhaving, maar ook bij ontwerp, onderhoud en het herstellen van zichtbaar menselijk toezicht om de stad daadwerkelijk toegankelijker en veiliger te maken voor vrouwen.