Ook buiten China ontsnappen Chinezen niet aan de druk van hun overheid

In dit artikel:

In noord-Thailand bezocht de auteur een resort dat bijna uitsluitend door Chinezen wordt bewoond: zakenmensen met tweede huizen, moeders met scholieren en mensen die uit China vertrokken of gevlucht waren vanwege politieke repressie. Het beeld dat daar overheerst: ook buiten China wordt vrijheid van meningsuiting onder druk gezet, en Thaise instanties werken steeds vaker mee aan die druk.

Een concrete casus is schrijver Wang Ji. Zijn roman over de studentenopstanden van 1989 verscheen in 2024 bij een Taiwanese uitgever en als e-boek bereikte die beperkte verspreiding in China — iets wat de Chinese autoriteiten blijkbaar dwarszat. Thaise politieagenten verschenen onverwacht bij het resort en stelden Wang onder druk om de e-versie van het boek van internet te halen, met de impliciete of expliciete dreiging dat zijn visumproblemen of deportatie zouden volgen als hij weigerde. Wang ontving eerder al vriendelijke voorstellen van een vertegenwoordiger van de Chinese Kamer van Koophandel: hulp bij passportzaken in ruil voor intrekking van zijn boek. Wang vertelde dat de politie “opeens met een man of elf voor de deur” stond.

Ook een lokale boekhandel die Taiwanese en in China verboden titels verkocht, werd recent gesloten nadat de politie betoogde dat er drugs waren gevonden en de eigenaar gedwongen werd te kiezen tussen toegeven en mogen blijven of weigeren en teruggestuurd worden naar China. Zulke tactieken — zachte omkoping, administratieve druk en dreiging met uitzetting — lijken steeds meer routine te worden, en niet alleen via Chinese actoren: Thaise autoriteiten faciliteren of voeren controles uit.

Voor uit China gevluchte of uitgeweken Chinezen betekent dit groeiende angst en zelfcensuur; voor Thailand is het volgens de auteur een zorgwekkende ontwikkeling die het land meer in de invloedssfeer van Peking brengt. De auteur verwijst ook naar eerdere gevallen, zoals gedwongen terugplaatsing van Oeigoeren en bedreigde Chinese christenen, als onderdeel van een bredere patroon van het exporteren van Chinese repressie naar het buitenland.