Onvermijdelijk links

In dit artikel:

De politieke wind in Nederland slaat opnieuw naar rechts: hoewel de VVD de PVV heeft uitgesloten als regeringspartner, profileren CDA, VVD, JA21 en in mindere mate D66 zich met programma’s die vooral snijden in sociale zekerheid, zorg en onderwijs — vaak met het doel extra middelen vrij te maken voor defensie of om een kleinere overheid na te streven. Het CDA maakt duidelijk liever met de VVD samen te werken dan met GroenLinks–PvdA; D66 blijft formeel dichter bij links maar schuurt met een harde toon, met name op migratie.

Voor partijen links van het midden, en specifiek voor Frans Timmermans en gelijkgestemden, betekent dit dat ruimte voor sociaal en milieubeleid krap zal zijn. De aanwezigheid van partijen als JA21, die qua inhoud dicht tegen PVV, SGP, FvD en BBB aanligt, versterkt de druk op progressieve thema’s. Tegelijkertijd is er binnen links wel beweging: de SP onder Jimmy Dijk toont zich strijdvaardig, ook al groeit die partij nauwelijks in kiezersaantal.

De schrijver doet een oproep aan kleine linkse en progressieve partijen (SP, Partij voor de Dieren, Volt e.a.) om strategischer te opereren: zoek gezamenlijkheid in beleidspunten en wees beschikbaar als coalitie- of gedoogpartner. Historische voorbeelden (zoals het Stembusakkoord van 1972) en internationale voorbeelden (Zweden, Spanje, Denemarken) tonen dat alternatieve meerderheidsconstructies kunnen werken. Het voorstel is geen fusie maar een gezamenlijk platform waarmee deze partijen regeringssteun kunnen bieden en zodoende ruimte creëren voor sociale, progressieve en ecologische stappen in een politiek klimaat dat naar rechts neigt.