Ons gedrag in het verkeer gaat in rap tempo achteruit, ziet psycholoog: 'We gunnen elkaar minder'
In dit artikel:
Fietsers vormen opnieuw de grootste groep verkeersdoden in Nederland, meldt het CBS, waarbij verkeerspsycholoog Matthijs Dicke wijst op een groeiende onveiligheid op de fietspaden. Volgens hem komt dit door twee belangrijke veranderingen: de toename van de bevolking leidt tot drukkere fietspaden en de diversiteit aan soorten fietsen, met grote snelheidsverschillen, zorgt voor meer conflicten en ongelukken. Vooral in grote steden zoals Amsterdam, waar fietsers traditioneel meer ruimte claimen, ontstaan problemen doordat de variatie in snelheid is toegenomen; jongeren en ouderen rijden pijlsnel op fatbikes en e-bikes, wat het risico op botsingen vergroot.
Dicke benadrukt ook het effect van maatschappelijke spanningen op het verkeersgedrag. De groeiende polarisatie in de samenleving, het afnemende vertrouwen in gezag sinds corona, financiële stress en de alomtegenwoordige afleiding door telefoons dragen bij aan ongeduld en verminderde tolerantie in het verkeer. Dit leidt tot risicovol gedrag zoals voorrang dringen bij stoplichten, minder rekening houden met anderen en hogere irritatie, die conflicten op de weg versterken. Zowel fietsers als automobilisten lijken minder doordacht en rustiger te handelen, wat de verkeersveiligheid verder onder druk zet.
Om deze problemen aan te pakken, stelt Dicke verschillende maatregelen voor. Onder meer speciale opleidingen voor jongeren op fatbikes en ouderen op elektrische fietsen kunnen zorgen voor veiliger gedrag. Ook infrastructuur kan verbeteren door doorfiets- en bredere fietspaden aan te leggen, zodat snelheid en ruimte beter op elkaar zijn afgestemd. Cruciaal is echter het terugbrengen van rust en tolerantie in het verkeer: minder frustratie en meer begrip voor elkaars gedrag. Handhaving kan een startpunt zijn, gevolgd door positieve initiatieven die gemeenschapszin onder weggebruikers stimuleren, wat uiteindelijk de verkeersveiligheid ten goede zal komen.