Ongrijpbaar online tienerterrorisme kopzorg voor politiek

In dit artikel:

Het demissionaire kabinet en de Tweede Kamer maken zich grote zorgen over een snelle toename van minderjarigen die via sociale media en gamingplatforms radicaliseren in jihadistische en rechts-extremistische kringetjes. Volgens een AIVD-rapport van april worden kinderen en tieners actief in besloten chatgroepen: ze maken propagandafilmpjes, verheerlijken geweld, spreken over het plegen van aanslagen en bereiden een “rassenoorlog” voor. Dit draagt mee aan het aanhoudende terroristische dreigingsniveau 4 in Nederland, wat inhoudt dat een aanslag reëel mogelijk is.

Dit jaar arresteerde het Openbaar Ministerie al veertien minderjarigen wegens opruiing; de AIVD signaleert daarnaast tientallen andere tieners met vergelijkbare online activiteiten. Onderzoekscentrum HCSS publiceerde in augustus een rapport waarin deze online omgevingen worden gekarakteriseerd als broedplaatsen die een nieuwe gewelddadige generatie vormen.

Beperkte onderzoeksmogelijkheden bemoeilijken de aanpak. De AIVD mag in sommige gevallen in besloten groepen onderzoek doen zonder dat een strafbaar feit is gepleegd, maar personeelstekorten en wettelijke grenzen bij de politie leiden ertoe dat ingrepen vaak te laat komen. Minister van Justitie en Veiligheid Van Weel pleit voor vroegtijdiger opsporing en stelde een wetsvoorstel op waarmee burgemeesters en politie meer openbare online informatie mogen verzamelen bij dreiging van ernstige verstoring van de openbare orde; dat voorstel ligt nu ter consultatie.

Kritiek richt zich ook op techbedrijven, die volgens meerdere Kamerleden te weinig verantwoordelijkheid nemen voor het voorkomen van radicalisering op hun platforms. Van Weel wil vooral op EU-niveau scherpere regels en wijst naar initiatieven in Spanje en Frankrijk rondom leeftijdsverificatie en strengere gedragscodes. De wetswijziging kan pas verder worden behandeld door de nieuwe Tweede Kamer na de verkiezingen op 29 oktober. Preventie moet vooral ontstaan uit signalen van scholen, hulpverlening en directe omgeving, aangevuld met persoonsgerichte interventies door politie en reclassering.