Ongedocumenteerde schoonmakers protesteren. 'Wij zijn geen criminelen'
In dit artikel:
Zondagmiddag kwamen honderden mensen—onder wie veel ongedocumenteerde schoonmakers—samen in Den Haag, nabij het Malieveld, om te protesteren tegen de demissionaire regering en de voorgenomen asielnoodmaatregelenwet. De actie werd breed gesteund door bijna honderd organisaties, waaronder Vluchtelingenwerk, Amnesty International en Stop de Asielwetten, en georganiseerd mede door FNV Migrant Domestic Workers.
De demonstranten vrezen dat de wet ongedocumenteerden strafbaar maakt en hun helpers mogelijk ook zou hebben geraakt, al haalde minister David van Weel die laatste bepaling eruit. Voor veel aanwezigen staat meer op het spel dan alleen papieren: zij werken al jarenlang als schoonmakers, kinderopvang of mantelzorgers in Nederlandse huishoudens en zien zichzelf als onmisbare schakels in de economie en zorg. FNV-bestuurder Herrie Hoogenboom waarschuwt dat de wet mensen “vogelvrij” maakt; hij schat dat tussen de 40.000 en 70.000 ongedocumenteerde schoonmakers actief zijn, die diensten verlenen aan circa 200.000 huishoudens.
Op de demonstratie deelden enkele betrokkenen hun verhaal. Jaqcueline (59) uit Chili werkte 23 jaar in huishoudens maar is nu ziek en leeft in angst na eerdere arrestatie; haar familie werd inmiddels gelegaliseerd, zijzelf niet. Nur (58), kaderlid van FNV Domestic Workers, voert op zeven adressen werk uit en pleit al lang voor een werkvergunning en zorgverzekering: veel werkgevers misbruiken de kwetsbare positie van ongedocumenteerden, betalen niet of schenden andere arbeidsvoorwaarden. Malu Villanueva (70), zelf ooit gelegaliseerd en actief in de FNV, noemt het historisch dat zoveel migranten openlijk protesteren, juist omdat zij normaal gesproken liever onzichtbaar blijven uit angst voor uitzetting.
Juridisch signaleert advocaat Pieter Krop een dilemma: illegale tewerkstelling is al strafbaar, en het strafbaar stellen van verblijf vergroot de afhankelijkheid van werkgevers en ontmoedigt aangifte bij uitbuiting. De combinatie van beleid gericht op het bestrijden van illegale arbeid en hervormingen die positie van ongedocumenteerden zouden moeten verbeteren, werkt tegenstrijdig en zorgt ervoor dat mensen in de praktijk geen veilige route zien om hun situatie te regulariseren.
De FNV-groep vindt dat er alternatieve beleidsopties moeten komen, zoals tijdelijke verblijfsvergunningen of circulaire migratiearrangementen, zodat mensen legaal kunnen werken en verzekerd zijn van arbeidsrechten. Het politieke proces rond het wetsvoorstel verliep volgens de verslaggever chaotisch en is inmiddels zo ingrijpend dat behandeling in de Tweede Kamer voor de verkiezingen onwaarschijnlijk lijkt.