Onderzoekers: onnodig demonstratierecht in te perken

In dit artikel:

Onderzoekers van het WODC concluderen dat het demonstratierecht in Nederland niet ingrijpend aangepast hoeft te worden: de meeste betogingen verlopen ordelijk en bestaande wetgeving biedt voldoende handvatten voor ordehandhaving. Uit het 500 pagina’s tellende rapport, gebaseerd op gesprekken met burgemeesters, officieren van justitie en politie, blijkt dat 97 procent van de demonstraties geen risico voor de openbare orde vormt; in slechts 0,03 procent van de gevallen waren er meer dan tien incidenten.

De uitkomst komt tegen de achtergrond van druk vanuit politieke partijen die aanscherping wilden. Bronnen melden echter aan de NOS dat de ministerraad desondanks morgen zal praten over een algeheel verbod op gezichtsbedekkende kleding bij demonstraties. Demissionair minister Van Oosten zou daarnaast willen kijken naar situaties waarin betogers, bijvoorbeeld bij een ambassade, herkenbaar worden en daarmee risico lopen op vervolging in hun thuisland.

De onderzoekers merken op dat politie en justitie soms ruimer gebruik zouden kunnen maken van bestaande sanctiemogelijkheden — iets wat politici vermoedelijk zullen aanstippen — maar waarschuwen tegelijk dat zwaardere maatregelen het recht op vreedzaam demonstreren kunnen uithollen. Een concrete aanbeveling is een wetswijziging die voorkomt dat burgemeesters demonstraties verbieden alleen omdat ze te laat zijn aangemeld; dat zou de ruimte voor demonstranten juist vergroten. Als voorbeelden voor strenger optreden worden Engeland en Frankrijk genoemd, maar het rapport waarschuwt dat dergelijke aanpak vreedzame deelname kan ontmoedigen en spanningen kan vergroten.