Onderzoek kinderbescherming: stevige kritiek op gemeentes en Jeugdbescherming Noord opheffen
In dit artikel:
Gedragswetenschapper en socioloog Joop Roebroek concludeert in een maandag gepubliceerd rapport dat meerdere gemeentebesturen in Drenthe en Groningen hebben weggekeken voor structurele misstanden bij Jeugdbescherming Noord (JB Noord) en hun gemeenteraden onvolledig informeerden. Roebroek baseert zijn bevindingen op meldingen en gesprekken met ongeveer 150 ouders plus input van onder anderen psychologen, huisartsen, pleegouders, oud-medewerkers, inspectierapporten en kinderrechters.
De kern van het rapport is dat ouders herhaaldelijk slecht zijn bejegend: zij voelen zich gekleineerd, bedreigd en buitengesloten door medewerkers van JB Noord, waardoor het vertrouwen in de organisatie is verdwenen. Deze ervaringen sluiten aan bij eerdere constatering van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en jurisprudentie uit Noord-Nederland. JB Noord voert door de rechter opgelegde maatregelen uit voor bijna duizend kwetsbare kinderen in Drenthe en Groningen. De organisatie was vorig jaar haar certificaat kwijtgeraakt omdat zij volgens het Keurmerkinstituut niet aan wettelijke eisen voldeed; dat certificaat is deze maand weer teruggegeven. Tegelijkertijd staat JB Noord sinds deze zomer onder verscherpt toezicht van IGJ en Justitie en Veiligheid, omdat kinderen en gezinnen niet altijd tijdig passende bescherming en begeleiding krijgen.
Roebroek ziet de problemen niet primair als gevolg van personeelstekort of schaarse middelen, maar vooral als een cultuurprobleem binnen de organisatie: een manier van werken en communiceren die ouders uitsluit en professionals uitput. Omdat die werkwijze diepgeworteld is, acht hij slechts cosmetische verbeteringen onvoldoende en adviseert hij JB Noord als instelling op te heffen. Zijn alternatief is dat gemeenten de verantwoordelijkheid voor jeugdbescherming terugnemen en lokaal organiseren in nauwere samenwerking met scholen, huisartsen en lokale gemeenschappen; Veendam zou al een voorbeeld daarvan zijn. Essentiële voorwaarden voor een nieuwe aanpak zijn volgens hem respect, luisteren en samenwerking.
Roebroek stelt tevens dat colleges in steden als Hoogeveen, Assen en Groningen wél op de hoogte waren van de problemen maar hun raden niet volledig informeerden en te veel partij kozen voor de instelling. Het rapport is overhandigd aan raadsleden Yaneth Menger (Groningen) en Anita de Rijke (Assen), die het verspreiden onder gemeenten, Kamerleden en staatssecretaris Judith Tielen en komende week in Den Haag aandacht vragen. JB Noord kreeg om commentaar gevraagd; een reactie van bestuurder Hemmala Sheerbahadoersing werd toegezegd maar bleef uit.