Omwonenden zware industrie kampen met structureel meer gezondheidsklachten, aanpak blijft uit

In dit artikel:

Nieuw onderzoek van kennisinstituut Nivel laat zien dat Nederlanders die dicht bij grote industriecomplexen wonen structureel vaker met gezondheidsklachten kampen dan mensen elders. Aan de hand van huisartsgegevens uit 2016, 2020 en 2022 ontdekten de onderzoekers bij bewoners rond zeven industriegebieden een hogere prevalentie van onder meer hartproblemen, buikklachten, gehoorklachten, chronische vermoeidheid en ook psychische klachten zoals angst en depressie. Dit verband bleef zichtbaar nadat werd gecorrigeerd voor leefstijlfactoren zoals roken en inkomen, wat volgens hoogleraar Michel Dückers wijst op een langdurig, systemisch probleem.

De bevindingen sluiten aan bij eerdere rapporten. In 2023 concludeerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid dat overheden en toezichthouders te weinig ondernemen. Het RIVM berekende dat omwonenden van Tata Steel een sterk verhoogde ziektekans hebben en gemiddeld 2,5 maand eerder overlijden; RTL Nieuws berekende in 2024 dat bewoners van dertien industriegebieden ongeveer €145 per jaar meer aan zorgkosten hebben.

Ondanks een Kamermeerderheid die steun uitsprak voor nader onderzoek naar een oorzakelijk verband, blijven cruciale onderzoeken uit of uitgesteld: een studie naar ziektekosten rond Chemiepark Delfzijl is geschrapt en onderzoek naar Chemelot loopt vertraging op, terwijl sommige trajecten (zoals rond Chemelot en Zeeland) wel doorgaan. Het demissionaire kabinet werkt aan een Actieagenda Industrie en Omwonenden; staatssecretaris Thierry Aartsen erkent gezondheidsrisico’s maar benadrukt tegelijkertijd het economische belang van de industrie.