Omtzigt werd ziek, Wilders liep weg en BBB levert niet, dus alles weer terug naar normaal? Vergeet het maar | column
In dit artikel:
Henri Bontenbal (CDA), Frans Timmermans (GL-PvdA), Dilan Yesilgöz (VVD) en Rob Jetten (D66) stonden samen te stralen bij het eerste televisiedebat van RTL — het beeld van een mogelijke middencoalitie waarin rust en bestuurlijke degelijkheid weer terugkeren. De deelnemers leken bereid samen op te trekken en wilden vooral over inhoud praten, iets wat veel kiezers moe zijn van de afgelopen jaren hopen te zien.
De opluchting contrasteert scherp met de politieke onrust van de recente periode: de stormachtige opkomst van de BBB na boerenprotesten, de verschijning van Pieter Omtzigt met zijn Nieuw Sociaal Contract na de “functie elders”-affaire, en de grote winst van Geert Wilders. Die proteststemmers zagen hun verwachtingen vaak niet uitkomen — Omtzigt trok zich terug zonder resultaten, Wilders stapte vroeg uit het kabinet en de beloften om concrete problemen zoals asielinstroom of handhaving voor boeren op te lossen bleken grotendeels onbeantwoord. Dat leidde tot teleurstelling en wantrouwen richting het Haagse bestel.
Toch lijkt uitsluiting van Wilders door andere partijen de formatie van een centrumcoalitie met de vier debatdeelnemers realistischer te maken. Maar volgens de verslaggever is het gevaar niet geweken: populistische en rechts-nationalistische partijen boeken in veel westerse landen aanhang omdat brede lagen van de bevolking onvrede voelen over snelle maatschappelijke veranderingen, migratie en verlies van tradities. Sociale media verergeren dit door desinformatie en het aanwakkeren van woede.
Een zwakke plek voor de middenpartijen blijft de verbinding met regio’s buiten de grote steden. BBB en NSC haalden veel boze regionale kiezers weg bij het CDA door problemen als sluiting van politiebureaus, slechtere zorgtoegankelijkheid en teleurstellende infrastructuurplannen aan te kaarten — kritiek die zelfs BBB-voorman Caroline van der Plas in een interview moeilijk kon pareren. CDA-leider Bontenbal benadrukt nu de problemen van de grote steden, maar zijn ontkenning van regiozorgen doet weinig om de kloof te dichten.
De kernboodschap: er is nu ruimte voor bestuurlijke normalisering, maar de onderliggende maatschappelijke onvrede en de stad–plattelandkloof zijn niet opgelost. Zolang die spanningen bestaan, blijft het risico aanwezig dat populistische onrust weer opleeft.