Omstreden publicatie die glyfosaat 'veilig' verklaarde na kwart eeuw alsnog teruggetrokken

In dit artikel:

Na ruim een kwart eeuw heeft de hoofdredacteur van het wetenschappelijke tijdschrift Regulatory Toxicology and Pharmacology een van de meest geciteerde artikelen over de gezondheidsrisico's van glyfosaat ingetrokken. Volgens hoofdredacteur Willem van den Berg kan het stuk niet langer gelden als een onafhankelijke, brede weging van de beschikbare kennis.

Het onderzoek, dat destijds stelde dat glyfosaat en het herbicide Roundup geen kankerverwekkende of andere ernstige gezondheidseffecten veroorzaken, was jarenlang een belangrijk argument in officiële beoordelingen en beleidskeuzes wereldwijd. De herleiding van die stellige conclusie blijkt echter grotendeels gebaseerd op een serie niet-gepubliceerde studies van Monsanto; tegelijkertijd zijn er toen ook andere langdurige toxiciteits- en carcinogeniteitsonderzoeken beschikbaar geweest die niet zijn meegenomen.

Bovendien is later publiek geworden dat medewerkers van Monsanto inhoudelijk aan de tekst hebben meegewerkt zonder als auteurs of duidelijke bijdragers vermeld te worden. Ook bestaan vragen over mogelijke financiële beloningen aan de auteurs die in het artikel niet zijn gerapporteerd. Deze verborgen sponsorrol en het ontbreken van transparantie maken onduidelijk wie verantwoordelijk is voor welke bevindingen en ondermijnen de betrouwbaarheid van het werk. Pogingen van de hoofdredacteur om uitleg te krijgen van de enige nog levende auteur, Williams, leverden niets op.

De intrekking kan nieuwe juridische procedures en herbeoordelingen van glyfosaatgebruik aanwakkeren, vooral in de Verenigde Staten. Nederlandse onderzoeksjournalisten wijzen er bovendien op dat twijfelachtige invloed van industrie op wetenschappelijke literatuur nog steeds speelt: bij de recente herbeoordeling van glyfosaat zou het Ctgb gebruik hebben gemaakt van analyses van een door Monsanto betaalde statisticus.