Om te blijven groeien 'moet Defensie het eerlijke verhaal vertellen'
In dit artikel:
Het personeel bij Defensie groeit; staatssecretaris Christophe van der Maat/Tuinman (artikel noemt staatssecretaris Tuinman) richt zich op een vloot van 100.000 medewerkers in 2030. De toename wordt deels toegeschreven aan opvallende wervingscampagnes met actiegerichte filmpjes, maar hoogleraar Tine Molendijk (Morele Dilemma's van Militaire Operaties, Radboud) wijst erop dat ook maatschappelijke factoren meespelen, zoals een hernieuwd gevoel van willen bijdragen aan het collectief en de omslag in publieke beleving na de Russische invasie van Oekraïne.
Molendijk prijst dat de campagnes nu eerlijker zijn over wat werken bij Defensie inhoudt: niet alleen zelfontplooiing en avontuur, maar onderdeel zijn van een organisatie met het geweldsmonopolie, waarin functies als infanterist, logistiek medewerker of ICT’er uiteindelijk de gevechtskracht ondersteunen. Die realistische benadering voorkomt teleurstelling bij nieuwkomers en helpt mensen een beter beeld te krijgen van de risico’s en verantwoordelijkheden. Officier-in-opleiding Klaas illustreert dit: al in de eerste week leert hij wapenonderhoud én gebruik, en hij ervaart dat je “24 uur per dag militair” bent.
Molendijk benadrukt dat het benoemen van de harde kanten noodzakelijk is omdat Defensie maatschappelijk gevoelig blijft. Ongelukken tijdens oefeningen leiden snel tot verontwaardiging; tegelijkertijd hoort bij meer oefenen ook een grotere kans op incidenten. Daarom ziet zij een gedeelde taak voor politiek, samenleving en Defensie zelf om eerlijk te blijven communiceren over gevaren, mogelijke gewonden en doden.
Praktische maatregelen om mensen vast te houden beginnen bij realistische verwachtingen: benoem ook de saaie, wachttijd-rijke periodes naast momenten van actie. Molendijk is positief over het vrijwillige dienjaar, dat jongeren daadwerkelijk laat proeven wat het werk inhoudt en volgens haar terecht niet als ‘traineeship’ wordt weggezet. Ze verwijst terug naar illustratieve beelden uit het verleden, zoals de toespraak van oud-CdS Peter van Uhm in 2011 met een geweer; zulke ongemakkelijke dubbelheden geven volgens haar het werk betekenis en moeten onderdeel blijven van de publieke voorstelling van Defensie.