OM: 'Extremistische soevereinen' hadden wapens en bonen om gif te maken
In dit artikel:
Een groep van acht anti-overheidactivisten is op 11 juni op verschillende locaties in Nederland gearresteerd; het Openbaar Ministerie beschouwt hen als een criminele organisatie met een mogelijk terroristisch oogmerk. Bij huiszoekingen werden meerdere wapens aangetroffen, evenals vijf flessen van 1,5 liter gevuld met castorbonen—grondstof waarvan het uiterst vergiftige ricine kan worden gemaakt—en een handleiding om ricine te vervaardigen. Het OM rekent dit als het voornemen tot het ontwikkelen van een chemisch wapen.
De kern van de groep woont in Friesland. Volgens justitie gaat het om een kleine extremistische kring die bereid zou zijn dodelijk geweld te gebruiken. De zaak kwam in beeld nadat in 2024 een anonieme brief en AIVD-onderzoek leidde naar de verdachten. Een afgeluisterd gesprek in een auto op 6 mei, waarin volgens het OM gesproken werd over een mogelijk aanslag rond de in juni in Nederland gehouden NAVO-top, was voor politie en justitie reden om de arrestaties een maand later uit te voeren.
Bij meerdere verdachten zijn concrete aanwijzingen van bewapening en gewelddadige intenties gevonden: naast reguliere vuurwapens ook een machete, een kruisboog, camouflagekleding en documenten die oproepen tot gewapende actie. Enkele leden hadden een document met de titel ‘Resolutie van het Soevereine Nederlandse volk’, waarin het gebruik van geweld tegen de overheid wordt goedgekeurd—een gedachtegoed dat doet denken aan ‘soevereine burger’-ideologieën die staatsgezag verwerpen. Onder meer werd een badge met de tekst ‘sheriff volkstribunaal’ en materiaal over wat er na een zogenoemde ‘bijltjesdag’ zou moeten gebeuren aangetroffen.
Een van de verdachten is de 62-jarige Arno van K., een advocaat die tevens bekendstaat om rechtszaken en complottheorieën rond coronavaccinaties; hij geniet aanzien onder coronasceptici en zijn arrestatie leidde eerder tot grootschalige steunbetuigingen. Ook een 74-jarige man met een lange voorgeschiedenis als wapenhandelaar wordt verdacht van het leveren van wapens aan anderen in de groep. Een Friese stalhouder die betrokken was bij een stichting die Van K.’s rechtszaak financierde, bleek ook wapens in huis te hebben.
Vijf van de verdachten verschenen voor het eerst publiekelijk voor de rechtbank in Leeuwarden; twee anderen zijn inmiddels vrijgelaten en ontkennen plannen voor geweld. Een van hen zei dat aangetroffen bevroren witte zakjes in huis niets gevaarlijks waren maar ingevroren kokosmelk. Buiten de rechtbank demonstreerden tientallen tot ruim honderd sympathisanten, die pleitten voor vrijlating van de verdachten en hun steun voor enkele prominente aangehouden personen uitdrukten.
De zaak wordt gezien als een mix van anti-institutionele ideologie, pro-vaccincritici en langjarige criminele contacten rond wapens, en roept vragen op over de samenhang tussen ideologische overtuigingen en concrete (gewelddadige) voorbereidingen.