Oekraïne wil referendum over terugtrekking uit Donbas

In dit artikel:

President Volodymyr Zelensky liet donderdag weten dat Oekraïne de bevolking wil laten beslissen over een Amerikaans vredesvoorstel waarin Kyiv vrijwillig delen van het door Rusland opgeëiste oosten zou prijsgeven. Als manier van besluitvorming noemde hij een referendum of verkiezingen, hoewel de Oekraïense wet stembusgang in oorlogstijd nu verbiedt; Zelensky overweegt die regel te wijzigen als dat politiek nodig blijkt.

Volgens de Amerikaanse blauwdruk zou het Oekraïense leger zich terugtrekken uit het deel van Donetsk dat het nog verdedigt; die strook zou gedemilitariseerd worden en niet door Rusland mogen worden bezet — soms aangeduid als een soort “vrije economische zone”. Rusland eist echter de hele Donbas (Donetsk en Loehansk) op en ziet geen reden tot toegevingen. Kyiv wijst het plan scherp af: afstaan van grondgebied zou in één klap vier jaar verzet en enorme offers ondermijnen en gaten in de verdediging slaan, en het zou niet overeenkomen met de wil van de bevolking.

De VS zouden Rusland volgens de voorstellen niet verplichten zich terug te trekken uit grote delen van de zuidelijke regio’s Cherson en Zaporizja, maar wel uit kleinere bezette stukken van Charkiv, Dnipropetrovsk en Soemy. Zelensky benadrukte dat eventuele verkiezingen of een referendum alleen kunnen doorgaan als westerse partners garanties voor veiligheid en geldige deelname van vluchtelingen en frontsoldaten bieden — iets dat onder aanhoudende beschietingen en massale ontheemding voorlopig onrealistisch lijkt.