Ocean Vuong is ook in 'De keizer van Gladness' niet bang voor de diepste duisternis
In dit artikel:
East Gladness is een fictief stadje in Connecticut — een New England‑plaats langs een rivier die het in tweeën splitst — en het decor van Ocean Vuongs nieuwe roman De keizer van Gladness. Vuong, eerder bekend van Op aarde schitteren we even, bouwt opnieuw een verhaal rond mensen aan de rand: getekende lichamen, vergeten buurten en de nalatenschap van geweld. Het boek opent als een soort droneshot over een verwaarloosd landschap van bibliotheken, fabriekspanden en autokerkhoven; het is een treurig maar tegelijk treurig‑prachtig milieu waar Vuong zijn personages nauwkeurig observeert.
Centrale figuur is Hai, een negentienjarige queer Vietnamees‑Amerikaanse jongen die in september 2009 op het punt staat van een brug te springen. In plaats van te springen hoort hij een stem: Grazina, een dementerende oude vrouw die hem terughoudt. Hai, die thuis wordt voorgespiegeld dat hij op Harvard zit maar in werkelijkheid worstelt met een opioïdeverslaving, verhuist in bij Grazina. Tussen die twee ontstaat een onwaarschijnlijke, tedere afhankelijkheid; samen vormen ze een kwetsbaar, afgescheiden ecosysteem, los van society’s blik.
De roman concentreert zich vervolgens op alledaagse taferelen: Hai’s werk bij HomeMarket, een lowbudget fastfoodzaak waar hij en zijn collega’s in ruil voor weinig geld toch een soort bestaansgrond vinden. Die baan biedt hem een ‘eeuwig heden’ — een ritme en veiligheid in een bestaan zonder veel toekomstperspectief. Vuong beschrijft het leven van arbeiders als de brandstof van Amerika, gemakkelijk verbruikt in een wegwerpeconomie. Het verhaal kent geen klassieke spanningsboog of sensationeel einde; het onderzoekt wat er gebeurt nadat iemand aan de dood ontsnapt en het leven daarna weinig verandert.
Thematisch gaat het boek over familie en zorg: wat betekent zorgen voor een ander wanneer motieven complex zijn, en waar vind je geluk als uitwegen ontbreken? Vuong schildert een wereld waarin liefde en aandacht, toevallige familiebanden en collega’s soms het enige reddingsmiddel zijn. Zijn stijl is geduldig en lyrisch, met herhalingen en traagheid die het weigeren aanwakkeren om mee te doen aan de Amerikaanse ratrace. In een interview vroeg Vuong: "How do I make do without escape?" — een kernvraag die door het hele boek echoot.
De keizer van Gladness bevestigt Vuongs belangstelling voor schimmen en gemarginaliseerden en biedt geen troostend slot, maar wel empathische, scherpe observaties over trauma, verslaving en het kleine, dappere volhouden. Op 27 september ontvangt Vuong tijdens het International Literature Festival Utrecht de Belle van Zuylenring en zal hij de bijbehorende lezing uitspreken.