NU+ | Voor vakbond FNV breekt uur van de waarheid aan vanwege interne chaos
In dit artikel:
De FNV, met circa 900.000 leden een van de grootste vakbonden van Nederland, zit in een bestuurlijke crisis en moet uiterlijk woensdag met een hervormingsplan komen, anders zal de rechter ingrijpen. Al maanden is er geen stabiel bestuur: het voltallige bestuur en de voorzitters stapten op, waarna de Ondernemingskamer twee tijdelijke toezichthouders benoemde: oud-minister Lodewijk Asscher en oud-FNV-voorzitter Ton Heerts. Hun opdracht is de organisatie weer bestuurbaar te maken en een breed gedragen plan te presenteren.
Het voorgestelde plan herschikt de interne structuur: het huidige ledenparlement zou verdwijnen en plaatsmaken voor een bondsraad die de koers bepaalt, er moet een nieuw bestuur komen en sectorraden krijgen een duidelijkere rol. Leden zouden via die sectorraden (bijvoorbeeld voor Horeca, Schoonmaak, Zorg & Welzijn) meer directe invloed krijgen. Dat moet volgens de toezichthouders leiden tot meer democratie en slagvaardigheid, essentieel nu de bond wil meedoen aan kabinetsformatie en honderden cao's moet voorbereiden voor 2026.
Een kernprobleem is dat het ledenparlement juist moet instemmen met een plan dat zijn eigen afschaffing bevat, waardoor steun allesbehalve zeker is. Als het orgaan weigert, verwacht men dat de rechter het mandaat van de toezichthouders uitbreidt om veranderingen door te voeren.
Interne bronnen en waarnemers signaleren diepe conflicten binnen de FNV: Asscher rapporteerde op LinkedIn over vijandige omgangsvormen en een sfeer waarin mensen makkelijk uit hun functie gezet kunnen worden, waardoor de bond onbestuurbaar zou zijn. Dat belemmert ook de cao-onderhandelingen; de FNV heeft een looneis van 6 procent voorgelegd, maar onderhandelaars opereren nu met weinig duidelijk mandaat omdat centrale sturing ontbreekt.
Cao-deskundige Henk Strating nuanceert dat gebrek aan centrale coördinatie niet per se nadelig hoeft te zijn: meer ruimte voor onderhandelaars op sectorniveau kan juist zorgen voor maatwerk en betere uitkomsten. Oud-bestuurder Roel Berghuis steunt de hervormingen en noemt ze nodig om interne democratie terug te brengen en de bond weer handelingsbekwaam te maken.
Kortom: de FNV staat op een kruispunt: zonder breed draagvlak voor de voorgestelde hervormingen riskeert de bond rechterlijke interventie, maar bij welslagen zou een nieuwe bestuursstructuur de organisatie beter moet positioneren voor belangrijke cao-onderhandelingen en politieke invloed.