NU+ | 'Klus klaren' en 'naderende vrede': wensen Netanyahu en Trump ver uiteen
In dit artikel:
Israëlisch premier Benjamin Netanyahu reist maandag naar het Witte Huis voor een beladen ontmoeting met president Donald Trump, te midden van groeiende meningsverschillen over de aanpak van de oorlog in Gaza. Tijdens de recente Algemene Vergadering van de VN spraken beide leiders elkaar tegen: Trump dringt aan op een snel einde van het geweld, terwijl Netanyahu zich vastberaden opstelt en voortzetting van militaire doelen lijkt te prefereren.
Dit conflict speelt zich af tegen de achtergrond van een uitgelekt Amerikaans concept-vredesplan met ongeveer 21 punten. Volgens Israëlische media bevat het plan onder meer een onmiddellijke wapenstilstand, terugkeer van resterende Israëlische gijzelaars en vrijlating door Israël van duizenden Palestijnse gevangenen. Voor Gaza voorziet het voorstel in terugtrekking van Israëlische troepen en tijdelijk bestuur door een technocratische leiding onder toezicht van voormalig Brits premier Tony Blair, ontmanteling van de gewapende vleugel van Hamas en uiteindelijk stappen richting Palestijnse staat. De VS zou eveneens proberen Qatar te bewegen Hamas te betrekken, iets dat als weinig kansrijk wordt gezien.
Netanyahu heeft al laten weten weinig heil te zien in voorwaarden die hij als onaanvaardbaar bestempelt, en de plannen zullen het hem bovendien moeilijk maken om steun te behouden binnen zijn extreemrechtse kabinetspartners. Die factie heeft nog steeds groot invloed en kan bij verzet een val van de regering veroorzaken. Tegelijkertijd lijkt de premier de afgelopen weken juist harder in zijn retoriek tegen westerse landen die Palestijnse erkenning gaven.
Analisten zoals Maurits Berger en Paul Aarts verwachten dat Trump weliswaar persoonlijk gemotiveerd is een deal te sluiten en sancties of druk op Israël zou kunnen uitoefenen, maar twijfelen of hij dat daadwerkelijk zal doen gezien de politieke gevoeligheid van Israël binnen de Amerikaanse binnenlandse politiek. Media melden ook dat er al spanningen en frustraties tussen Trump en Netanyahu bestaan.
De bezoekmoment plaatst Netanyahu volgens The Jerusalem Post op een “persoonlijk en politiek kruispunt”: meewerken aan het Amerikaanse plan kan zijn regering in gevaar brengen, terwijl koppig vasthouden aan de huidige koers de relatie met Israëls belangrijkste bondgenoot kan schaden. De komende ontmoeting wordt daardoor bepalend voor zowel het verdere verloop van de oorlog als voor de toekomst van Netanyahu’s premierschap.