NU+ | Venezuela échte doelwit van Trumps 'strijd tegen drugssmokkel' in Cariben
In dit artikel:
De Amerikaanse inzet in het Caribisch gebied, officieel gepresenteerd als een campagne tegen drugscriminelen, blijkt vooral een machtsvertoon gericht tegen het regime van Venezuela. Deze week nam de aankomst van het vliegdekschip USS Gerald Ford — met ruimte voor ruim 75 straaljagers en omschreven door de Amerikaanse marine als een uiterst krachtig gevechtsplatform — de spanningen publiekelijk naar een nieuw hoogtepunt. Militaire experts wezen erop dat het inzetten van zo’n groot schip tegen speedboten van drugsboefen onevenredig is, wat versterkt de indruk dat de actie vooral gericht is op Caracas.
Het Witte Huis erkent president Nicolás Maduro niet; verkiezingen in Venezuela worden internationaal gezien als niet-vrij en oneerlijk. Tijdens Trumps eerste termijn steunde hij de oppositie en stelde hij in 2019 zelfs een militaire optie voor, die toen geen brede steun kreeg. Sinds het begin van zijn tweede termijn is de druk op Maduro zowel diplomatiek als militair opgevoerd. Amerikaanse schepen, ondersteuningsvaartuigen, zeker tien F-35-straaljagers en tientallen verkenningsvliegtuigen opereren nu in de regio; deskundigen schatten dat na enkele maanden opbouw meer dan 15.000 Amerikaanse militairen in de Caribische wateren aanwezig zijn.
Begin deze maand kwam naar buiten dat de VS een lange tijd gesloten grote marinebasis in Puerto Rico weer in gebruik heeft genomen — een locatie die strategisch geschikt is voor operaties tegen Venezuela. De militaire operatie kreeg vorige week officieel de naam Operatie Southern Spear en is de grootste inzet in de regio sinds de invasie van Panama in 1989.
Rondom het geweldsvertoon zijn uit het Witte Huis gericht gelekte berichten gekomen: Trump zou overwegen doelen in Venezuela te treffen en gaf volgens anonieme bronnen de CIA opdracht voor clandestiene activiteiten in het land. Tegelijkertijd schrijven Amerikaanse media dat achter de schermen ook strategische belangen meespelen, zoals toegang tot Venezolaanse olie voor Amerikaanse bedrijven.
Experts relativeren de drugsargumenten. Het VN-bureau voor Drugs en Criminaliteit stelt dat Venezuela geen belangrijke producent van cocaïne is en slechts een beperkte rol speelt als doorvoerland; fentanyl, de centrale factor in de Amerikaanse opioïdencrisis, komt vooral uit Mexico. De recent toegevoegde aanduiding van het zogenaamde “Cartel de los Solos” op een Amerikaanse terreurlijst betreft volgens kenners eerder een journalistieke term voor corrupte legergeneraals dan een klassiek drugskartel. Maduro is al eerder door de VS aangewezen en er hangt een beloning van 50 miljoen dollar op zijn hoofd.
Politiek geeft het framingsargument Washington praktische voordelen: door acties als anti-drugmaatregelen te presenteren is formele toestemming van het Congres minder noodzakelijk. Toch is een militaire interventie binnen Trumps eigen achterban gevoelig; hij sprak zich eerder uit tegen langdurige regimewisselingen. Onzeker blijft of de VS het bij intimiderend machtsvertoon houdt, of dat dit zal escaleren naar luchtaanvallen of inzet van grondtroepen. Maduro heeft aangegeven open te staan voor gesprekken met Amerikaanse afgevaardigden en liet weten bereid te zijn na een overgangsperiode op te stappen, voorstellen die voorlopig niet door Washington zijn geaccepteerd.