NU+ | Nationale Garde wéér paraat: 'Trump wil macht van Democraten inperken'
In dit artikel:
President Donald Trump probeert opnieuw de Nationale Garde in te zetten in binnenlandse steden; ditmaal richt hij zich op Portland (Oregon), maar zijn plannen zijn door een rechtbank voorlopig geblokkeerd. Trump wilde eerst de Garde van Oregon inzetten om een ICE-complex te beschermen tegen protesten; gouverneur Tina Kotek en andere staatsbestuurders zeggen echter dat de demonstraties geen nationale veiligheidsdreiging vormen en wijzen erop dat Trump de protesten groter maakt dan ze zijn. Kotek stelde dat er geen opstand is en dat Oregon geen militair doelwit is.
Een federale rechter in Oregon, een Republikeinse rechter die door Trump is benoemd, verbood de inzet omdat er geen bewijs is dat de protesten gewelddadig of ontwrichtend genoeg zijn om een federale militaire interventie te rechtvaardigen. Trump probeerde vervolgens zonder goedkeuring van de gouverneur troepen van de Nationale Garde uit Californië naar Portland te sturen; ook die actie werd door dezelfde rechter als een overtreding van haar eerdere uitspraak geblokkeerd. Rond tweehonderd Californische gardeleden bevinden zich inmiddels in Portland maar worden niet ingezet; het verbod geldt voorlopig twee weken.
Naast Oregon probeert het Witte Huis ook troepen naar Chicago (Illinois) te sturen, deels afkomstig uit Texas. De staat Illinois heeft een rechtszaak aangespannen om die inzet te blokkeren. Eerder dit jaar stuurde Trump al de Nationale Garde naar Los Angeles en Washington.
De juridische kern van de discussie draait om de bevoegdheden van gouverneurs versus de federale overheid. Nationale Garde-eenheden staan normaal onder staatsgezag; alleen in uitzonderlijke, door de federale overheid gelegitimeerde noodsituaties kan het Witte Huis ze nationaliseren. De rechter oordeelde dat zulke omstandigheden in Portland niet aangetoond zijn, en dat federale inmenging mogelijk het tiende amendement en het principe schendt dat het leger niet gebruikt wordt voor binnenlandse ordehandhaving (vergelijkbaar met Posse Comitatus). Amerikaanse deskundigen wijzen erop dat inzetten van de Garde om lokale overheidsgebouwen te beveiligen constitutionele en praktische bezwaren oproept.
Politiek gezien ziet Trump de inzet ook als instrument: het richt zich voornamelijk op steden met Democratische besturen en past in zijn retoriek over het bestrijden van misdaad en illegale immigratie—thema’s die zijn achterban aanspreken en waarmee hij Democratische bestuurders in diskrediet wil brengen. Analisten vermoeden dat dit ook electorale motieven kan dienen, mogelijk met het oog op toekomstige presidentsstrategieën.
Trump heeft aangekondigd in hoger beroep te gaan; als de zaak bij het Hooggerechtshof belandt, kan de uitkomst anders zijn gezien de conservatieve meerderheid daar.