Nu ook Nederland dreigt met boycot stijgt de kans op uitsluiting Israël op Songfestival nog verder

In dit artikel:

Omroep Avrotros heeft vrijdag duidelijk gemaakt dat Nederland zich terugtrekt uit het Eurovisiesongfestival van 2026 als Israël wordt toegelaten voor de editie in Wenen. De omroep stelt dat deelname onhoudbaar is gezien het aanhoudende menselijke leed in Gaza, de ernstige aantasting van persvrijheid en het uitsluiten van internationale verslaggeving, plus mogelijke inmenging van de Israëlische regering bij de afgelopen publieksstemming. Deze stap markeert een nieuwe fase in de discussie over Israëls plek bij het Songfestival en vergroot de kans dat het land wordt uitgesloten.

Nederland is inmiddels het vierde officieel aangekondigde afmeldende land; eerdere toezeggingen kwamen van omroepen in Slovenië, IJsland en Ierland. Ook Spanje wordt vaak aan het rijtje toegevoegd nadat de Spaanse cultuurminister zich negatief uitsprak over Israëlische deelname. Daarnaast worden Noorwegen, Finland en België genoemd als mogelijke boycotters, waardoor de druk op de organiserende European Broadcasting Union (EBU) toeneemt.

Binnen de EBU ontstaat daardoor een scheur: gastland Oostenrijk staat naar verluidt achter Israëlische deelname, net als Duitsland. Die laatste heeft extra invloed omdat Duitsland, samen met Spanje, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk tot de zogenaamde Big Five behoort — de grootste nettobetalers die automatisch een finaleplaats krijgen en in debatten gewicht in de schaal leggen. Italië zou pro-Israël zijn; Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk houden zich op de vlakte.

Het EBU-bestuur wil geen politieke uitspraken doen en stelt dat het alleen omroepen beoordeelt, niet internationale politiek. Een bijeenkomst in juli in Londen toonde echter aan dat er geen consensus is. De EBU vroeg landen om bij hun stakeholders thuis te overleggen en zou op 4 en 5 december een definitief besluit nemen; de aanmelddeadline voor 2026 is opgerekt tot 15 december.

Als het aantal afmeldingen toeneemt, is het waarschijnlijker dat er vóór die vergadering al een beslissing volgt. Een plausibel scenario is dat Israël onder diplomatieke druk zelf afziet van deelname, al vergt dat een delicate manoeuvre om steun van bondgenoten als Duitsland te behouden. Voor het festival, dat is opgericht om culturele verbintenis te bevorderen, is dit pijnlijk: een massale uittocht bedreigt niet alleen de symboliek maar ook de praktische haalbaarheid en het bestaansrecht van het evenement.

(Stefan Raatgever, media- en muziekjournalist bij Het Parool)