NU+ | Bijna twee jaar wachten op het UWV: 'Geeft meer stress dan werk'
In dit artikel:
Drie belangrijke problemen bij de beoordeling van WIA-aanvragen door het UWV zorgen ervoor dat zieke mensen langer zonder zekerheid en soms met lagere inkomsten blijven zitten: beperkte medische capaciteit, strikte regelgeving en lange wachttijden voor bezwaren.
Casus: “Evelien” (pseudoniem) werd drie jaar geleden chronisch ziek en kon haar parttime baan niet volhouden. Na twee jaar vroeg ze een WIA‑uitkering aan. Tijdens het gesprek met het UWV beschreef ze dat ze vaak alleen de boodschappen kan doen en soms dagen nodig heeft om te herstellen. De arbeidsdeskundige concludeerde desalniettemin dat zij 20 uur per week geschikt zou zijn voor ander werk. Evelien voelt zich daardoor niet gehoord, vindt nieuw werk niet haalbaar vanwege frequent ziekteverzuim en ziet haar inkomen binnenkort dalen terwijl haar bezwaak nog loopt. Ze diende eind 2024 bezwaar in en kreeg te horen dat de wachttijd voor behandeling op dat moment ongeveer 21 maanden bedraagt — ruim boven de streefwaarde van het UWV.
Cijfers en oorzaken: het UWV streeft naar een behandeltermijn van 23 weken, maar erkent dat ongeveer 10 procent van de bezwaarmelders langer dan een jaar moet wachten. De organisatie waarschuwt dat door een tekort aan verzekeringsartsen de wachtlijst kan oplopen tot zo’n 100.000 personen in 2027 en mogelijk 200.000 in 2030. Hoewel het UWV dit jaar bijna honderd nieuwe verzekeringsartsen aannam, verdwenen tegelijkertijd tientallen zzp’ers door nieuwe wetgeving tegen schijnzelfstandigheid en gaan veel artsen met pensioen, waardoor de netto‑toename praktisch nihil was.
Regels en kritiek: volgens verzekeringsartsen mogen zij bij de beoordeling geen rekening houden met taken als verzorging van een kind of herstelduur na activiteiten; alleen de medische belastbaarheid telt. Dat botsend met de realiteit van mensen als Evelien. Onderzoekers en politici, zoals bijzonder hoogleraar Femke Roosma, signaleren dat de uitvoeringspraktijk te veel door rigide regels wordt bepaald en te weinig ruimte laat voor individuele omstandigheden. Zij pleit voor minder gedetailleerde voorwaarden en meer flexibiliteit om mensen daadwerkelijk te laten meedoen.
Mogelijke oplossingen: het UWV en het ministerie geven aan dat de wet‑ en regelgeving moet worden vereenvoudigd en dat sommige taken mogelijk meer bij bedrijfsartsen gelegd kunnen worden — maar daarvoor is een wetswijziging nodig. Concrete hervormingen en uitvoeringsaanpassingen moeten volgens het ministerie door een volgende regering worden uitgewerkt.
Gevolg: terwijl beleidsdiscussies lopen, blijven individuele aanvragers soms lang in onzekerheid zitten en daalt het inkomen van kwetsbare mensen, zoals in het geval van Evelien die binnenkort met een lagere uitkering moet rondkomen.