NU+ | VS krijgt niet veel landen enthousiast voor deelname Gaza-vredesmacht
In dit artikel:
Aanstaande dinsdag komen meer dan 25 landen in Doha bijeen op initiatief van het Amerikaanse ministerie van Defensie om te praten over de opbouw van een internationale troepenmacht voor Gaza. De Verenigde Staten willen met spoed een Internationale Stabilisatiemacht (ISF) formaliseren als onderdeel van de tweede fase van het door president Trump voorgestelde vredesplan. Washington zelf levert geen militairen, maar lijkt wel voornemens een Amerikaanse generaal als commandant te laten fungeren.
De beoogde ISF zou vooral actief moeten zijn in de zogenoemde groene zone — ongeveer 53 procent van de Gazastrook waar het Israëlische leger momenteel aanwezig is — om daar toezicht te houden op veiligheid en de uitvoering van het vredesplan, waarna Israël zijn troepen gefaseerd zou terugtrekken. Volgens berichten uit Washington wil men de eerste militairen al begin volgende maand inzetten, al lijkt die timing deels bedoeld om vaart achter de gesprekken in Doha te zetten. Veel essentiële details over mandaat, inzetregels en operationele taken ontbreken nog.
De Verenigde Staten hebben meer dan zeventig landen formeel gevraagd om een bijdrage, militair of financieel. Officiële bronnen zeggen dat negentien landen bereid zouden zijn steun te verlenen, maar in diplomatieke kringen bestaat terughoudendheid: veel staten willen hun troepen niet blootstellen aan confrontaties met Hamas of aan taken die de ontwapening van Hamas vereisen. Amerikaanse leiders noemen demilitarisering van Hamas als één van de taken van de ISF, maar publiekelijk benadrigt Washington dat de troepen niet in gevechten met Hamas moeten raken. Sommige landen, zoals Indonesië, overwegen deelname mits de ISF strikt binnen de groene zone blijft en zich richt op wederopbouw en medische hulp in plaats van gevechtsoperaties.
De onderhandelingen hangen samen met een fragiele wapenstilstand die in stand moet worden gehouden. Hamas zou volgens regionale bemiddelaars bereid zijn afstand te doen van zware wapens, maar onder strikte voorwaarde van een concreet stappenplan naar een Palestijnse staat — een eis die door de Israëlische regering onaanvaardbaar wordt geacht. De realiteit op de grond blijft gespannen: Israëlische luchtaanvallen vinden vrijwel dagelijks plaats, waarbij volgens de Palestijnse autoriteiten sinds het begin van de wapenstilstand honderden doden vielen; ook werd recent een hoge Hamas-commandant gedood. Tegelijkertijd stelt Israël dat Hamas niet snel genoeg gevangenen overdraagt; de uitwisseling is nog niet afgerond zolang het lichaam van Ran Gvili niet is teruggegeven.
Voor de twee miljoen inwoners van Gaza brengt de politiek weinig verlichting. Het grootste deel van de bevolking verblijft buiten de groene zone in tijdelijk onderkomen dat nu tijdens zware regenval risico loopt op overstromingen. Hulporganisaties klagen dat veel humanitaire hulp door Israël wordt tegengehouden; de VN-Algemene Vergadering riep Israël op die beperkingen op te heffen. De VN-migratieorganisatie waarschuwt dat honderdduizenden mensen gevaar lopen op schade aan schuilplaatsen en een verhoogd risico op uitbraken van ziekten.
Kortom: de VS drijft internationale stappen aan om een snel inzetbare stabilisatiemacht in Gaza te creëren, maar de operationele onduidelijkheid, terughoudendheid van potentiële bijdragen en de gespannen politieke voorwaarden vormen flinke obstakels.