NU+ | Kiezer deelt tik uit aan Trump en Republikeinen bij lokale verkiezingen VS
In dit artikel:
Democraten boekten dinsdagavond in een reeks lokale verkiezingen opvallende overwinningen die hen hoop geven voor de tussentijdse verkiezingen volgend jaar. Hoewel het geen landelijk verkiezingsjaar was, stonden er in meerdere staten belangrijke posten op het spel — van lokale burgemeesterszetels tot rechterlijke benoemingen en gouverneursraces — en de uitslagen wijzen op een kiespubliek dat ontevreden is over president Donald Trump en de aanhoudende shutdown van de federale overheid.
In New York won de radicaal-linkse Zohran Mamdani de burgemeesterstrijd en kwam daarmee lijnrecht te staan tegenover Trump, die zich actief in de campagne mengde. In Pennsylvania bleven drie zetels in het hooggerechtshof in Democratische handen. In New Jersey werd voor de derde keer op rij een Democraat gouverneur — een prestatie die sinds 1961 niet was voorgekomen — en Mikie Sherrill boekte daar een duidelijke zege op haar Republikeinse tegenstander. In Virginia versloeg Abigail Spanberger de zittende Republikeinse gouverneur Glenn Youngkin; bovendien breidden Democraten hun meerderheid in het staatshuis fors uit (van 51 naar zeker 64 zetels).
In Californië keurden kiezers een plan goed voor hertekening van kiesdistricten, een initiatief van gouverneur Gavin Newsom dat zijn partij betere kansen moet geven om volgend jaar meerdere zetels in het Huis van Afgevaardigden te winnen. Newsom profileert zich daarmee nadrukkelijk als tegenwicht voor Trump en houdt open de optie voor een presidentskandidaat in 2028.
Trump speelde tijdens veel campagnes een zichtbare rol — soms door directe inmenging, soms als doelwit voor tegenkandidaten — en reageerde op de verliezen door shutdown en zijn afwezigheid op stembiljetten als oorzaken te noemen. Exitpolls van grote Amerikaanse zenders geven aan dat een meerderheid van kiezers hun stem als signaal aan de president zag; in staten als Virginia, New Jersey, Californië en in New York beoordeelde een meerderheid het presidentschap van Trump negatief. Ook de lopende shutdown, die op 1 oktober begon en het politieke spanningsveld vergroot, lijkt de Republikeinen stemmen te hebben gekost.
Hoewel de uitslagen de Democraten op korte termijn moreel en strategisch versterken, is succes volgend jaar niet gegarandeerd. Interne spanningen binnen de partij — bijvoorbeeld tussen de landelijke leiding en meer radicale nieuwkomers als Mamdani — en de noodzaak om een verenigend verkiezingsverhaal te ontwikkelen, blijven aandachtspunten. De resultaten tonen wel dat kiezersgroepen die Trump het afgelopen jaar minder steunden (zoals hispanics, zwarte kiezers en kiezers in buitenwijken) nu mogelijk doorslaggevend kunnen zijn.