Juiste kleur, hoogte en geen angst: zo worden prinsjesdagpaarden 'gecast'
In dit artikel:
Voor Prinsjesdag zijn ongeveer tweehonderd paarden nodig voor de koninklijke stoet. Een deel komt uit de koninklijke stallen, de politie levert beroepspaarden en de marechaussee krijgt paarden van de Franse gendarmerie. Het Cavalerie Ere-Escorte (CEE), een eenheid van reservisten, regelt de rest: zij lenen jaarlijks zo'n 80–90 paarden van particulieren uit het hele land.
Selectie begint vaak informeel — CEE-commandanten en ruiters speuren naar geschikte paarden en eigenaren kunnen hun dieren ook via de cavaleriewebsite aanmelden. Paarden moeten aan meerdere eisen voldoen: leeftijd, hoogte, gezondheid en opleidingsniveau zijn belangrijk, maar temperament is doorslaggevend. CEE-beoordelaars bezoeken paarden thuis en testen of ze makkelijk schrikken of bepaalde prikkels weigeren. Wie slaagt komt in een register en kan worden opgeroepen, maar dat garandeert nog geen deelname; de uiteindelijke samenstelling van de stoet is elk jaar weer een puzzel.
Praktisch verloopt de voorbereiding volgens strak tijdschema. De geselecteerde dieren verzamelt men op donderdag vóór Prinsjesdag op renbaan Duindigt in Wassenaar. Op vrijdag begint de training met een opbouwprogramma om paard en ruiter aan elkaar te laten wennen en om de paarden te laten wennen aan elkaar, vlaggen en muziek. De generale is zondag in Den Haag; maandag volgt een laatste oefendag op het strand van Scheveningen, waar ook schoolklassen worden ingezet om lawaai na te bootsen. Op de ochtend van Prinsjesdag valt de definitieve beslissing: ervaring, karakter en onderlinge verhoudingen tussen paarden bepalen wie er werkelijk mee kan lopen — sommige dieren kunnen elkaar niet verdragen, waardoor wissels nodig zijn. Daarom worden altijd meer paarden uitgenodigd dan er uiteindelijk nodig zijn.
Vertellers uit het veld illustreren het proces: Visretha uit Drenthe loopt al sinds 2010 mee en geldt als een kalme, betrouwbare routinier. Twee Friese paarden, Gouke en Sinne, vormen dit jaar met anderen de bereden standaardwacht en dragen het vaandel. Eigenaars spreken van trots en benadrukken dat de paarden uitstekend verzorgd worden tijdens de uitzending.
Commandant Maurits Wygman benadrukt dat deze werkwijze — met reservisten en geleende paarden uit de samenleving — vrij uniek is vergeleken met landen als het Verenigd Koninkrijk en Spanje, waar veel beroepsorganisaties dergelijke escortes verzorgen. De samenwerking tussen inwoners en Defensie wordt dan ook gekoesterd: goed zorgen voor de geleende paarden is cruciaal om die relatie en de traditie te behouden.