NU+ | Europese pro-Israëlische houding onder druk: 'EU maakt zich belachelijk'

In dit artikel:

De Europese Commissie heeft een pakket sancties tegen Israël gepresenteerd waar de EU-lidstaten nog over moeten stemmen. Het voorstel omvat onder meer een opschorting van handelsvoordelen voor Israëlische export naar de EU (waarvoor een gekwalificeerde meerderheid van 55% van de lidstaten, goed voor ten minste 65% van de EU‑bevolking, nodig is), het opnemen van twee extreemrechtse Israëlische ministers, meerdere kolonisten en enkele Hamas‑leiders op sanctielijsten, en het tijdelijk stopzetten van een uitwisselingsbijdrage van 20 miljoen euro. Voor sommige maatregelen is unanimiteit vereist, wat bemoeilijkt wordt door tegenstanders als Tsjechië en Hongarije.

Analisten noemen het pakket — zoals Erwin van Veen (Clingendael) en Michel Michaloliákos — "baanbrekend" omdat Europa traditioneel pro‑Israëlisch is. De voorgestelde stap weerspiegelt een omslag in houding, gedreven door recente gebeurtenissen: de militaire acties in Gaza, de aanval op Hamas‑leiders in Doha, de volledige inname van Gaza‑stad en de conclusie van een onafhankelijke VN‑commissie over mogelijk genocidaal geweld. Ook het groeiende kritische sentiment onder Europese burgers en het beeld dat premier Benjamin Netanyahu gemaakte afspraken negeert, spelen een rol.

Tegelijk weegt geopolitieke realiteit zwaar: de EU houdt rekening met de VS, die Israël sterk steunen, en met bredere veiligheidsbelangen zoals steun aan Oekraïne. Deskundigen verwachten geen radicaal kantelpunt waarbij alle lidstaten unaniem optreden, maar gaan er wel van uit dat een deel van de voorgestelde maatregelen doorgezet zal worden. Voor Brussel staat ook reputatieverlies op het spel: lang stilzitten tegenover een bondgenoot ondermijnt de geloofwaardigheid van het EU‑beleid rond mensenrechten. De omslag verloopt langzaam, maar lijkt nu van woorden naar daden te verschuiven.