NU+ | Defensie-expert Ko Colijn over de imposante Oekraïense wapenindustrie
In dit artikel:
Defensie-expert Ko Colijn schetst hoe de slepende oorlog in Oekraïne niet alleen enorme menselijke tol eist, maar het land ook transformeert tot een serieuze wapenproducent. Rusland blijft de agressor met zware, vaak op burgers gerichte aanvallen; volgens Oekraïense inlichtingen is 93 procent van de Russische strikes op civiele doelen gericht. Russische verliezen zijn immens en lopen in de tienduizenden (begin dit jaar zo’n 7.000 per maand, mogelijk tot 20.000 in oktober). Aan de fronten – onder meer rond de langverwachte val van Pokrovsk in het oosten – lijken de verliezen en verwoestingen onophoudelijk.
Strategisch handelen de partijen anders: Rusland richt zich steeds meer op burgerinfrastructuur, Oekraïne kiest bewust voor militaire en logistieke doelen zoals energie-installaties en bruggen. Daardoor ligt inmiddels bijna een derde van de Russische gasvoorziening en bijna de helft van de olie-installaties stil. Oekraïne is selectiever omdat het manschappen, materieel en geld veel schaarser heeft dan Rusland (ongeveer een tiende van diens capaciteit).
Poetin is volgens Colijn militair gezien in een patstelling beland; een echte overwinning lijkt niet haalbaar en zijn enige realistischer optie is het weigeren van een wapenstilstand die niet resulteert in een volledige Oekraïense capitulatie. Tegelijk probeert hij diplomatieke lijnen – ook met Washington – open te houden omdat sancties en uitputting zullen tellen.
Militair-technisch boekt Oekraïne serieuze vooruitgang. Het bouwt eigen kruisraketten en drones en ontwikkelt naar verluidt raketten met bereik van 1.000 km, met plannen voor productielijnen van Flamingo-kruisraketten tot 3.000 km. President Zelensky vraagt westerse luchtafweersystemen (zoals Patriot) vooral om Russische aanvallen op energie-infrastructuur af te slaan; veel langeafstandswapens wil Kyiv zelf produceren.
Europa verschuift van donateur naar leerling en soms afnemer: NAVO-landen zijn geïnteresseerd in Oekraïense methoden voor goedkope droneafweer, en landen als Denemarken sluiten partnerschappen waarbij zij Oekraïense wapens kunnen inkopen en gezamenlijke productie financieren. Waar Oekraïne voorheen zo’n vijftig wapenwerkplaatsen had, zijn dat er nu meer dan negenhonderd, met een jaarlijkse omzet van circa 10 miljard dollar en een groeipotentieel tot 60 miljard. Een vijfde daarvan zou export kunnen worden; westerse contracten worden vanaf 2026 verwacht, mits productie aan NAVO(STANAG)-normen wordt aangepast.
Voorwaarde voor die economische transformatie blijft echter stabiliteit: oorlog moet ophouden, cruciale fabriekslocaties mogen niet door Russen worden verwoest en bureaucratie moet effectieve buitenlandse investeringen toelaten. Grote bedrijven zoals Rheinmetall hebben investeringen al uitgesteld, maar rekenen wel op flinke winstgroei wanneer productie naar Oekraïne verhuist. Kortom: het conflict zorgt tegelijk voor verwoesting en voor de opbouw van een nieuwe wapenindustrie — een ontwikkeling met zowel strategische als commerciële consequenties.