Nu de Vlaamse regering de zorgpremie verhoogt: wat is die premie en waar gaat het geld naartoe?

In dit artikel:

De Vlaamse regering verhoogt de jaarlijkse zorgpremie die alle Vlamingen betalen. De bijdrage bestaat sinds 2001 en wordt door de mutualiteiten geïnd om via “zorgkassen” financiële steun te geven aan mensen met ernstige zorgnoden. Jaarlijks bereikt het systeem ruim 300.000 mensen en de potjes waaruit wordt uitgekeerd vormen een belangrijk aanvullend zorgbudget naast de federale sociale zekerheid.

Tot nu toe betaalde iedereen verplicht 64 euro per jaar (personen met een verhoogde tegemoetkoming 32 euro). De regering trekt dat op naar 100 euro respectievelijk 35 euro. De zorgpremie is niet hetzelfde als de gewone ziekteverzekering; die laatste maakt deel uit van de Belgische sociale zekerheid. De zorgpremie is een Vlaamse, verplichte bijdrage die wél via de verschillende mutualiteiten wordt verzameld en beheerd. Elke mutualiteit heeft een gekoppelde zorgkas waarover de overheid toezicht uitoefent.

Het geld uit die kassen gaat naar mensen met zware zorgnoden: zwaar zorgbehoevenden, 65-plussers met zorgbehoefte en mensen met een handicap. Bedragen variëren sterk: zwaar zorgbehoevenden kunnen tot circa 140 euro per maand krijgen, ouderen afhankelijk van inkomen en zorgzwaarte tot 725 euro per maand, en mensen met erkende beperkingen ongeveer 300 euro per maand. De toekenning gebeurt door de mutualiteiten en wordt gecontroleerd door de overheid.

Economisch gezien levert de premie nu ongeveer 250 miljoen euro per jaar op, terwijl er elk jaar zo’n 400 miljoen euro aan zorgbudget wordt uitgekeerd; de rest werd door de overheid bijgelegd. De verhoging moet ongeveer 135 miljoen euro extra binnenbrengen, zodat de Vlaamse overheid minder hoeft bij te dragen. Relatief gezien is dat een klein deel: de Vlaamse Sociale Bescherming (VBS) omvat zo’n 3,9 miljard euro, waardoor de extra inkomsten beperkt van impact zijn op het totale VBS-budget.

Omdat de premie een vast bedrag is voor iedereen, functioneert ze in de praktijk als een universele belasting: iedereen draagt hetzelfde bij, ongeacht inkomen. Kritiek en aandachtspunt is dat zo’n vlakke bijdrage weinig rekening houdt met draagkracht, terwijl de vergrijzing de vraag naar langdurige zorg doet toenemen. Voor wie nu geen zorg nodig heeft, wordt benadrukt dat de premie een verzekering is voor toekomstige zorgkosten — de kans dat men op latere leeftijd beroep moet doen op langdurige zorg is aanzienlijk.