NU+ | Afgewezen asielzoekers naar Oeganda: 'Lost echte problemen niet op'

In dit artikel:

Het demissionaire kabinet werkt aan een voorstel om afgewezen asielzoekers uit buurlanden tijdelijk onder te brengen in Oeganda, totdat zij terugkeren naar hun land van herkomst of elders in de regio worden opgenomen. Wanneer het plan precies ingevoerd zou worden en welke tegenprestaties Oeganda daarvoor eist, is nog onduidelijk.

Als enige Europees vergelijkingspunt geldt de Italiaanse regeling met het Albanese dorp Gjader, dat sinds april functioneert als een soort terugkeerhub. Europarlementariër Anna Strolenberg bezocht de locatie in mei en omschreef de omstandigheden als gevangenisachtig: mensen zitten opgesloten op het terrein, weten vaak niet waarom ze daar zijn of hoe lang het duurt, en ervaren uitzichtloosheid en versuffing door middelengebruik. Toegang tot de hub is beperkt tot politici; journalisten en hulporganisaties worden buiten gehouden. Ook cijfers over hoeveel mensen werden overgebracht zijn onduidelijk.

Migratierechtadvocaat Michael Yap en universitair docent Viola Bex-Reimert waarschuwen dat die geheimhouding en beperkte controle grote mensenrechtenrisico’s met zich meebrengen. Zij stellen dat Nederland door het verplaatsen van het probleem naar Afrika de zichtbaarheid en verantwoording vermindert, terwijl terugkeer naar weigeraarslanden vaak onoplosbaar blijft. Financieel is het ook risicovol: Italië betaalde miljarden voor zijn regeling, en Yap verwacht dat Nederland vergelijkbare kosten zal maken die volgens critici beter geïnvesteerd kunnen worden in snellere procedures, meer IND-middelen, meer opvang en betere samenwerking met herkomstlanden.

Kort: het plan om een terugkeerhub in Oeganda te vestigen roept zorgen op over legaliteit, controle, kosten en humane opvang, mede ingegeven door de problematische praktijk in Albanië.