NOS betrapt op nepnieuws over 'genocidewetenschappers' Gaza
In dit artikel:
De NOS meldde afgelopen maandag dat ‘honderden genocidewetenschappers’ hadden geconcludeerd dat Israël zich schuldig maakt aan genocide in Gaza. Dat beeld blijkt misleidend: het ging om een stemming binnen de International Association of Genocide Scholars (IAGS), een organisatie waar vrijwel iedereen lid van kan worden. Volgens berichtgeving heeft de IAGS ongeveer 500 geregistreerde leden; van hen brachten 129 mensen hun stem uit over de resolutie, en 86% van die stemmers ging akkoord — dus geen honderden stemmende experts.
De vereniging is niet beperkt tot academici die gespecialiseerd zijn in genocidestudies. Op de eigen site meldt de IAGS dat leden afkomstig zijn uit uiteenlopende achtergronden, waaronder literatuur- en filmonderzoekers, psychologen, studenten, activisten, journalisten en mensenrechtenwerkers. Onafhankelijk onderzoeker Salo Aizenberg stelde scherp dat er voor lidmaatschap vrijwel geen vakinhoudelijke eisen gelden: in de praktijk volstaat een levende persoon met een betaalmethode en betaling van contributie (vanaf ongeveer 30 dollar per jaar). Hij wees ook op ongewone verhoudingen binnen het ledenbestand en betwijfelde daarmee de representativiteit van de uitspraak.
Na de mediastorm begin september verwijderde de IAGS de ledenlijst van haar website, wat Aizenberg interpreteert als gebrek aan transparantie. Als illustratie van de losse controle over lidmaatschappen noemt het artikel dat er zelfs een inactief profiel onder de naam “Adolf Hitler” was aangetroffen — een voorbeeld dat de lage toegangsdrempel en problemen met verificatie benadrukt.
Kortom: de NOS-kop wekte de indruk van een breed gedragen wetenschappelijke consensus binnen een groep gespecialiseerde experts, maar de onderliggende feiten tonen dat het om een kleiner aantal stemmers binnen een breed toegankelijke vereniging ging. Dat roept vragen op over representativiteit, transparantie en de betekenis van zo’n resolutie als bewijs van academische consensus.