Nog even meegenieten van het gehuil van de straathonden van Marokko, voordat ze en masse worden vermoord

In dit artikel:

In Marokko vormt zich een conflict tussen traditie, dierenwelzijn en grootse evenementenplannen. Sinds de toewijzing van het WK Voetbal 2030 — dat Marokko samen met Portugal en Spanje zal organiseren — voert de Marokkaanse binnenlandse dienst een operatie tegen zwerfhonden die volgens dierenorganisaties uitmondt in massale, wrede doding. Officiële cijfers tonen dat er ongeveer drie miljoen straathonden in het land rondlopen; jaarlijks werden er voorheen zo’n 300.000 dieren afgemaakt, maar hulpverleners signaleren een sterke toename van bruut geweld sinds de WK-toewijzing (bekendgemaakt op 4 oktober 2023). Rapporten en video’s van organisaties als Association Salsabil pour les Animaux Fès en de International Animal Welfare Protection Coalition (IAWPC) noemen methodes als vergiftiging met strychnine, schietpartijen, het gebruik van metalen klemmen en massagraven, soms met dieren die nog levend zijn achtergelaten.

Internationale dierenbeschermers reageerden fel: prominent onder hen is Jane Goodall, die in een open brief aan de FIFA waarschuwde dat zwijgen over deze praktijken de reputatie van de organisatie kan schaden. Marokkaanse autoriteiten ontkennen dat er willekeurige moordpartijen plaatsvinden en houden vast aan het bestaande officiële beleid dat visueel als “vangen-steriliseren-vaccineren-terugzetten” is omschreven — een strategie die sinds 2019 wordt gepropageerd als humane oplossing. De minister van Binnenlandse Zaken wees ook op het risico van hondsdolheid bij beten als rechtvaardiging voor hardere maatregelen.

De schrijver reisde naar Marokko om persoonlijk te ervaren wat hij beschrijft als een betoverend fenomeen: ’s nachts echoën in de heuvels van de Rif en de Atlas de roep van muezzins en het huil van honden in elkaar, waardoor mens en dier samen een klanklandschap vormen dat abrupt stopte toen in één nacht geweerschoten klonken en er de volgende morgen bloedsporen lagen. Die directe confrontatie — getuige zijn van zowel de muzikale saamhorigheid als van de executies — vormt het hart van het relaas. De auteur zag gewapende mannen in busjes, hoorde van bewoners dat knallen vaker voorkomen en trof sporen aan van geweld tegen viervoeters, wat de emotionele lading van de reportage vergroot.

De context is breder dan alleen dierenbeleid. Klimaatverandering en droogte spelen mee: dorre landschapssichten, droge fonteinen in Marrakech en een krimpende veestapel die het Offerfeest (Eid al-Adha) drastisch beïnvloedde. De koning verbood tijdelijk slacht tijdens het feest om woekerprijzen en misbruik tegen te gaan — een beslissing die zowel diervriendelijk als politiek gemotiveerd was. Tegelijkertijd wordt Marokko als fosfaatrijk land (na Noorwegen een van de grootste voorraden) bezocht door zakenlieden en toeristen, terwijl de milieuschade van grootschalige mijnbouw en de groeiende afvalberg vaak genegeerd wordt.

Culturele aspecten verklaren deels de publieke houding tegenover dieren: katten genieten in Marokko aanzien en worden openlijk verzorgd — religieuze en folkloristische tradities prijzen katten, en profetische verhalen versterken hun status. Honden daarentegen dragen het stigma van “onrein” in sommige islamitische praktijken en worden uit huizen geweerd; dat sociale onbehagen vergemakkelijkt, volgens de schrijver, het geweld tegen straathonden. Lokale bewoners en expats benadrukten daarnaast dat problemen als zwerfplastic en afvalbelten voor hen een grotere ergernis vormen dan huisdieren.

Juridisch ontstond er tegenwicht: de administratieve rechtbank in Rabat stelde het ministerie van Binnenlandse Zaken aansprakelijk voor grootschalige dodelijke acties tegen zwerfdieren, een uitspraak die dierenorganisaties als belangrijk precedent zien. Er zijn eerdere vonnissen geweest — in 2022 werd al een gouverneur veroordeeld voor het doden van zwerfhonden — en recent keurde het parlement een wetsvoorstel goed met maatregelen tegen overlast en gezondheidsrisico’s: oprichting van opvangcentra, toezichtscommissies, bevoegdheden voor agenten om dieren in beslag te nemen en zware boetes (tot 500.000 dirham) voor ongeregistreerde opvang. Dierenbeschermers blijven echter wantrouwig; zij vrezen dat handhaving en nieuwe centra als dekmantel kunnen dienen voor grootschalige eliminatie.

De reportage wisselt onderzoeksfeit en persoonlijke indruk. De auteur schetst markten, minaretten, de huisgorsjes (lala tbibt) die in de medina leven, en scènes van de nasleep van de aardbeving van september 2023 in de Atlas. Hij sluit af met een kleine, menselijke handeling: het voeden van een zieke teef met jongen en een wens dat de honden nog lang mogen meehuilen met de muezzin — een symbolische pleidooi voor samenleven en mededogen.

Kernpunten:
- Sinds de WK-toewijzing 2030 is er een intensivering van acties tegen zwerfhonden in Marokko; dierenorganisaties rapporteren systematische, gewelddadige methodes.
- Officiële lijn blijft steriliseren en vaccineren, terwijl autoriteiten gezondheidsrisico’s (zoals hondsdolheid) benadrukken.
- Internationale kritiek (o.a. Jane Goodall) en juridische stappen hebben geleid tot een belangrijke uitspraak van de Rabat rechtbank en tot een nieuw parlementair wetsvoorstel.
- De kwestie staat in verbinding met klimaat- en sociaaleconomische problemen: droogte, voedselprijzen, afvalproblematiek en de fossiele-fosfaatindustrie.
- Lokale cultuur en religieuze opvattingen (voorkeur voor katten, status van honden) beïnvloeden hoe dieren worden behandeld en hoe beleid wordt geaccepteerd.