Nog één keer vuurwerk? Oogarts Lieu uit Stadskanaal waarschuwt voor de gevaren

In dit artikel:

Oogarts Lieu Ngo van de Treant-ziekenhuizen (Refaja in Stadskanaal en Scheper in Emmen) waarschuwt dat vuurwerk elk jaar ernstige oogletsels veroorzaakt en dat deze jaarwisseling mogelijk de laatste is met legaal consumentenvuurwerk — iets wat politie en hulpverleners met bezorgdheid tegemoetzien omdat mensen 'nog één keer los' kunnen gaan. Ngo deelt rond oud en nieuw preventief vuurwerkbrillen uit en heeft in haar vijf jaar als oogarts steeds zware verwondingen zien binnenkomen; vorig jaar behandelde zij alleen al vijf jongeren (14–21 jaar) met ernstig oogletsel.

Het letsel is vaak complex: niet alleen direct contact met een vuurpijl veroorzaakt schade, maar ook de drukgolf van een explosie kan scheurtjes, bloedingen of perforaties in het oog veroorzaken. Ngo vergelijkt sommige letsels met verwondingen uit oorlogsgebieden. Een ander veelvoorkomend probleem is chemisch letsel door kruitresten, dat het weefsel aantast zoals bij sterke ontvetters — haar dringende advies: spoelen, spoelen, spoelen en snel naar de SEH.

Nationaal spelen omstanders een grote rol: 40–50 procent van de slachtoffers steekt zelf geen vuurwerk af maar staat op het verkeerde moment op de verkeerde plek. Tijdens de vorige jaarwisseling werden in Nederland 187 personen met oogletsels behandeld, waarvan 72 omstanders — het hoogste aantal in tien jaar. Ngo ziet dat de aantallen tijdens het vuurwerkverbod in de coronajaren daalden, maar de afgelopen drie jaar weer stijgen; ze vreest een piek als mensen besluiten nog één keer alles te geven vóór een mogelijk verbod.

Een definitieve invoering van een landelijk vuurwerkverbod (vaak verwacht vanaf 2026) staat nog niet vast: het gaat pas in als er een handhavingsplan van de politie is, de branche is gecompenseerd en burgemeesters ontheffingen kunnen verlenen voor gecontroleerde afsteken. Ngo hoopt dat een verbod het aantal zware letsels vermindert, maar waarschuwt ook voor verplaatsing naar gevaarlijker illegaal vuurwerk. Haar persoonlijke advies: geen vuurwerk afsteken en bij aanwezigheid buiten extreem voorzichtig zijn; voor medische teams betekenen de gevolgen vaak moeilijke beslissingen, waaronder soms het uitstellen van de definitieve beslissing over het behoud van een oog.